انجام تراکنش‌های متفاوت در شبکه‌های مختلف ارزهای دیجیتال نیاز به پرداخت کارمزد است. شبکه اتریوم نیز از این قاعده مستثنی نیست. به مبلغی که باید برای انجام تراکنش‌ها در شبکه اتریوم پرداخته شود گس (Gas) یا گس فی گفته می‌شود. گس اتریوم در حقیقت کسری از ارز دیجیتال اتریوم است. گس فی پرداختی در شبکه اتریوم ثابت نیست و با توجه به مواردی مانند عرضه و تقاضا تغییر می‌کند. در این مطلب قصد داریم تا در خصوص گس اتریوم نکات بیشتری را بیان کنیم.
گس اتریوم یا گس فی اتریوم چیست؟
گس در اتریوم به معنی هزینه انجام تراکنش در شبکه این ارز دیجیتال است. پس برای انجام هرگونه تراکنشی روی شبکه اتریوم (ERC 20) نیاز به پرداخت این گس که کسری از اتریوم است دارید. همان‌طور که به کسر بیت کوین، ساتوشی گفته می‌شود، به کسر اتریوم، نانو اتریوم یا GWEI گفته می‌شود. هر 10 به توان 9 یا 1.000.000.000 واحد Gwei برابر با یک اتریوم است. گس اتریوم با واحد Gwei پرداخت می‌شود. با توجه به این همین نکته که Gwei کسری از اتریوم است، انجام هرگونه تراکنشی روی این شبکه نیازمند این است که فرد مقداری اتریوم داشته باشد.
گس در حقیقت همان سوخت موردنیاز برای کار کردن صحیح شبکه اتریوم است. انجام هرگونه تراکنشی روی شبکه اتریوم نیاز به‌صرف منابع محاسباتی دارد. همین امر اصلی‌ترین دلیل وجود گس اتریوم است. شما با پرداخت گس در حقیقت هزینه استفاده از این منابع را پرداخت می‌کنید.
مهم نیست که شما قصد خرید یا فروش یک کوین یا توکن روی شبکه اتریوم، انجام بازی‌های مبتنی بر بلاک چین و یا خرید و فروش توکن‌های غیر مثلی (NFT) را دارید. برای انجام هر کدام از این تراکنش‌ها باید کارمزد انجام کار را با استفاده از واحد خرد اتریوم پرداخت کنید تا ماینرهای اتریوم این تراکنش را در بلاک چین قرار دهند.
چرا گس اتریوم به وجود آمد؟
کارکرد صحیح شبکه اتریوم مانند هر سیستم اثبات کار دیگری به میزان هش ریت ماینرها وابسته است. هر چه هش ریت شبکه اتریوم که توسط این ماینرها ایجاد می‌شود، بالاتر باشد، امنیت و سرعت شبکه افزایش خواهد یافت. سازندگان و توسعه‌دهندگان اتریوم برای جذب ماینرها از دو روش متفاوت استفاده کرده‌اند.
روش اول استخراج بلاک و دریافت پاداش آن است. دومین روش کسب پاداش توسط ماینرها تبدیل شدن آن‌ها به دیکتاتور موقت بلاک‌های استخراج شده است. مفهوم دیکتاتور موقت یعنی ماینری که قراردادهای هوشمند را در داخل بلاک‌ها قرار می‌دهد. این کار نیاز به‌صرف منابع دارد و گس فی در حقیقت پاداش ماینر برای انجام تراکنش است. وجود گس باعث خواهد شد که آن‌ها برای کاری که انجام می‌دهند، پاداش دریافت کنند و به انجام این کار علاقه بیشتری داشته باشند.
عوامل موثر بر گس فی اتریوم
گس پرایس یا میزان کارمزد پرداختی در شبکه اتریوم ثابت نیست و با توجه به برخی موارد تغییر می‌کند. برای خرید یا فروش اتریوم یا انجام هر تراکنشی روی این شبکه در زمان و شرایط مختلف باید میزان متفاوتی کارمزد پرداخت شود. از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار روی گس در اتریوم (ETH Gas) می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- میزان محاسبات موردنیاز و حجم داده‌ها
یکی از مهم‌ترین عوامل در تعیین میزان گس شبکه اتریوم، میزان محاسبات موردنیاز برای انجام تراکنش مدنظر است. همان‌طور که اشاره کردیم، گس فی در حقیقت هزینه صرف منابع برای انجام تراکنش‌هاست. پس به هر میزان محاسبات موردنیاز برای انجام تراکنش بالاتر باشد، میزان گس پرداختی بیشتر می‌شود.
به‌عنوان‌مثال هزینه خرید کوین اتریوم بسیار پایین‌تر از ایجاد یک قرارداد هوشمند برای ساخت توکنی جدید است. حجم داده‌ها نیز معمولا با اندازه تراکنش محاسبه می‌شود. این نکته نیز در میزان گس پرداختی تاثیرگذار می‌گذارد.
2- عرضه و تقاضا
عرضه و تقاضا را باید معیاری برای قیمت‌گذاری هرگونه خدمات، کالا و موارد دیگر دانست. این مسئله در خصوص گس اتریوم نیز صادق است. زمانی که میزان تقاضا برای معاملات متفاوت روی شبکه اتریوم بالا باشد، میزان گس پرداختی برای انجام تراکنش‌ها افزایش پیدا می‌کند. در طرف دیگر در زمانی که شبکه خلوت است و تعداد کمی تراکنش روی آن انجام می‌شود، عرضه یا همان تعداد ماینرهای فعال زیاد است و هزینه موردنیاز برای انجام تراکنش‌ها کاهش پیدا می‌کند. به این میزان عرضه و تقاضا می‌توان ترافیک شبکه نیز گفت. این ترافیک با تعداد بلوک‌های ایجاد شده روی شبکه در یک بازه زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌شود. پس به بیان ساده هر چه ترافیک شبکه بیشتر باشد، گس فی بالاتر خواهد رفت.
3- فعالیت اعتبارسنج‌ها
مورد دیگری که می‌تواند در گس اتریوم تاثیر بگذارد، میزان فعالیت اعتبارسنج‌هاست. زمانی که تعداد کمتری اعتبارسنج فعال باشند، هزینه گس افزایش پیدا می‌کند. این افزایش سبب خواهد شد که ماینر یا همان اعتبارسنج برای انجام تراکنش هزینه بیشتری دریافت کند. این پرداخت هزینه بیشتر باعث خواهد شد که او ترغیب به انجام این کار شود.
4- قیمت اتریوم
باید بدانید که قیمت اتریوم در تعیین گس فی این شبکه تاثیر ندارد اما با توجه به این‌که گس اتریوم با استفاده از کوین اتریوم پرداخت می‌شود، در هزینه پرداختی برای انجام تراکنش، تاثیر مستقیم می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال اگر انجام یک تراکنش در زمانی که اتریوم 1000 دلار قیمت دارد، معادل 5 دلار باشد، انجام همان تراکنش با همان میزان گس فی در زمانی که اتریوم 4000 دلار قیمت داشته باشد، معادل 20 دلار است.
گس لیمیت (Gas Limit) چیست؟
یکی از عباراتی که افراد فعال در دنیای کریپتوکارنسی با آن برخورد می‌کنند، Gas Limit است. گس لیمیت به حداکثر مقدار گسی اشاره دارد که کاربر تمایل دارد برای انجام یک تراکنش خاص پرداخت کند. حداقل میزان گس لیمیت برای انجام معاملات ساده 21000 گس است. اما برای انجام معاملات پیچیده‌تر این عدد افزایش پیدا می‌کند. توجه داشته باشید که مشخص کردن عددی کمتر از میزان لازم به‌عنوان گس لیمیت باعث خواهد شد که معامله یا قرارداد هوشمند شما انجام نشود. همچنین لازم به ذکر است که هزینه‌ای که برای انجام تراکنشی که موفق نبوده است، پرداخت کرده‌اید، به شما بازگردانده نخواهد شد.
با توجه به گس لیمیت می‌توان میزان گس پرایس یا کارمزد پرداختی را محاسبه کرد. وب‌سایت‌های متفاوتی وجود دارند که شما با استفاده از آن‌ها می‌توانید میزان گس پرایس فعلی را مشاهده کنید. وب‌سایت‌های Etherscan و Ethgasstation را باید دو مورد از بهترین سایت‌ها برای انجام این کار معرفی کرد.
ماشین مجازی اتریوم (EVM) چیست؟
ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) که به‌صورت اختصار به آن ای وی ام (EVM) گفته می‌شود یک نوع ماشین مجازی است که توسط توسعه‌دهندگان اتریوم طراحی شده است. این سیستم با داشتن قدرت مقیاس‌پذیری بالا امکان اجرای قراردادهای هوشمند را با سرعت بیشتری فراهم می‌کند. یکی از مهم‌ترین تاثیرات استفاده از این ماشین مجازی کاهش کنترل هزینه گس است. در حقیقت با استفاده از ای وی ام اتریوم، افراد می‌توانند تراکنش‌های خود را با پرداخت هزینه کمتری انجام دهند. با توجه به این‌که گس فی اتریوم در برخی مواقع بسیار زیاد می‌شود، این امر باعث صرفه‌جویی در هزینه پرداختی توسط کاربران خواهد شد و اتریوم از رقبای خود در این خصوص جا نخواهد ماند.
جمع‌بندی
گس اتریوم در حقیقت هزینه انجام تراکنش‌ها روی این شبکه است. این هزینه به عنوان پاداش به ماینرهایی که منابع لازم برای انجام و ثبت تراکنش‌ها را فراهم می‌کنند، پرداخت می‌شود. عوامل متفاوتی مانند حجم داده‌های تراکنش، ترافیک شبکه و قیمت اتریوم روی مبلغی که افراد به عنوان هزینه انجام تراکنش پرداخت می‌کنند، تاثیر دارد.
