اگر قصد خریدوفروش ارزهای دیجیتال را دارید، اولین گام انتخاب یک صرافی معتبر است. سرمایه‌گذاران باید برای انجام معاملات در بازار رمزارزها و دیگر دارایی‌های دیجیتال، یک حساب در صرافی باز کنند. صرافی‌ها امکان مبادله ارزهای دیجیتال را برای معامله‌گران فراهم می‌کنند. درحال حاضر دو نوع صرافی رمزارزی داریم؛ صرافی غیرمتمرکز و متمرکز. این پلتفرم‌های با آن‌که در حالت کلی یک کار را انجام می‌دهند؛ اما تفاوت‌هایی نیز دارند. سرمایه‌گذاران برای انتخاب بهترین صرافی غیرمتمرکز یا متمرکز باید با ماهیت این سیستم‌ها و تفاوت‌هایشان آشنایی کامل داشته باشند.
در این مقاله بیتمکس به‌سراغ بررسی تفاوت این پلتفرم‌های مبادلاتی رفته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
صرافی متمرکز چیست؟
صرافی متمرکز (CEX) یک پلتفرم مبادله ارزهای دیجیتال است که به‌عنوان واسطه بین خریداران و فروشندگان دارایی‌های دیجیتال عمل می‌کند. صرافی‌های متمرکز عموما برای حفظ امنیت با سازمان‌های دولتی و امنیتی همکاری می‌کنند. هدف این پلتفرم‌ها بهبود تجربه کاربری و جلوگیری از کلاهبرداری است. صرافی‌های متمرکز از مشتریان خود احراز هویت (KYC) می‌گیرند. کاربران در این صرافی‌ها کنترل کامل بر دارایی‌هایشان ندارند. کنترل دارایی‌ها در اختیار شرکتی است که صرافی را اداره می‌کند.
عدم داشتن کنترل کامل بر دارایی در یک صرافی متمرکز را در مثال زیر آوردیم:
پلتفرم HitBTC یک صرافی متمرکز با حجم معاملاتی در حدود ۴۰ هزار بیت کوین (BTC) است. برخی از معامله‌گران هنگام تلاش برای برداشت BTC خود، پیامی با این عنوان دریافت کردند: «برداشت‌ها به‌طور موقت برای این حساب غیرفعال هستند.» این یعنی، کاربران نمی‌توانند دارایی خود را بدون اجازه صرافی برداشت کنند.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
تا چند سال قبل، صرافی‌های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال با مشکلات بسیاری مواجه بودند و کاربران حتی با انجام اشتباهات کوچک در این بسترها نیز سرمایه خود را از دست می‌دادند. در این شرایط صرافی‌های DEX ظهور کردند و با پیشرفت سریع، میزان خطا در مبادلات رمزارزها را به حداقل رساندند. در حقیقت، صرافی غیرمتمرکز یک پلتفرم مبادله ارزهای دیجیتال بدون واسطه است؛ یعنی هیچ سازمان یا نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند.
صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمند (Smart Contract) کار می‌کنند و وجود شخص ثالث را در معاملات رمزارزی از بین می‌برند.
تمام تراکنش‌ها در این صرافی‌ها به‌صورت همتا به همتا انجام می‌شوند و توسط قراردادهای هوشمند ایمن خواهند شد. بنابراین هیچ نقطه‌ای از شکست، کنترل یا تنظیمات قانونی وجود ندارد.
بهترین ویژگی صرافی DEX این است که برای کار با آن نیازی به احراز هویت نیست. بنابراین کاربران می‌توانند در بهترین صرافی غیرمتمرکز به‌صورت ناشناس به فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال بپردازند. معامله‌گران در این نوع صرافی‌ها کنترل کاملی بر دارایی‌های خود دارند.
تفاوت صرافی متمرکز ارز دیجیتال با صرافی غیرمتمرکز
- تفاوت عمده بین صرافی متمرکز و غیرمتمرکز، وجود واسطه است. یک پلتفرم مبادلات ارز دیجیتال در صرافی متمرکز به‌عنوان واسطه‌ای برای خریداران و فروشندگان عمل می‌کند. هیچ واسطه‌ای در مورد مبادلات غیرمتمرکز وجود ندارد، زیرا تراکنش در بلاکچین انجام می‌شود.
- برای ثبت‌نام در یک صرافی متمرکز باید جزئیات بانکی و اطلاعات هویتی ارائه کرده و مقداری پول نقد واریز کنید. درحالی‌که در یک صرافی غیرمتمرکز، نیازی به وارد کردن اطلاعات خصوصی مانند شماره تامین اجتماعی یا آدرس نیست. این موضوع به افزایش حریم خصوصی کاربران کمک زیادی می‌کند. صرافی متمرکز اغلب می‌تواند معاملات با سرعت بیشتر را ارائه دهد، زیرا آن‌ها وابسته به زیرساخت بلاکچین نیستند.
- در صرافی غیرمتمرکز نیز تراکنش‌ها اغلب کند و گران هستند، زیرا تراکنش‌ها روی یک بلاکچین انجام می‌شوند.
- صرافی متمرکز نگهبان دارایی کاربران است. بنابراین صرافی کنترل کلیدهای خصوصی معامله‌گران را در دست دارد.
اما هنگام استفاده از DEXها دارایی‌های کاربران در کیف پول شخصی نگهداری می‌شوند. هر کیف پول یک کلید خصوصی دارد که فقط صاحب آن حساب به کلید دسترسی خواهد داشت. - یک صرافی متمرکز می‌تواند دسترسی کاربران را به رمزارزها محدود کند. این محدودیت ممکن است توانایی معامله‌گر برای معامله را محدود یا متوقف کند.
- گزینه‌های مختلفی برای کسب درآمد در صرافی متمرکز وجود دارد. کاربران بدون مراجعه به بانک یا موسسه مالی می‌تواند برای پس‌انداز، وام یا معاملات اقدام کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند یک توکن جدید برای مبادله ضرب کنند. صرافی متمرکز مانند بانک‌ها کار می‌کند که در آن معامله‌گران می‌توانند به خدمات مشتری دسترسی داشته باشند. اما حتی بهترین صرافی غیرمتمرکز هم این گزینه‌های کسب درآمدی را ارائه نمی‌کند و رابطه تجاری خاصی با کاربران خود ندارد. در حقیقت در این پلتفرم‌ها کاربر به‌تنهایی مسئول دارایی خود است.
تفاوت کامل صرافی متمرکز ارز دیجیتال با صرافی‌های غیرمتمرکز را در جدول زیر بررسی کرده‌ایم:
| صرافی متمرکز | صرافی غیرمتمرکز | |
| امنیت | برای جلوگیری از هک شدن باید تدابیر امنیتی بسیار سختی داشته باشد. | هیچ شانسی برای هک یا هر خطر امنیتی دیگری وجود ندارد. |
| محبوبیت | بسیار محبوب است. | هنوز آن‌قدر محبوب نیست. |
| امکانات | امکانات زیادی برای ارائه دارد. | امکانات زیادی برای ارائه ندارند. |
| نقدینگی | نقدینگی بالایی دارند. | نقدینگی پایین دارند. |
| سرعت | سفارش‌ها در کمتر از یک ثانیه اجرا می‌شوند. | اجرای سفارش‌ها بیشتر طول می‌کشد. |
| مقررات | به مجوز از مقامات نیاز دارند. | به مجوز از مقامات نیاز ندارند. |
| کنترل | کنترل در دست پلتفرم است. | کاربران کنترل را در دست دارند. |
| هزینه‌ها | برای انجام تراکنش‌ها کارمزد زیادی دریافت می‌کنند. | در مورد صرافی‌های غیرمتمرکز حداقل کارمزد وجود دارد. |
لیست بهترین صرافی غیرمتمرکز
یونی سواپ (Uniswap)
یونی سواپ را باید بهترین صرافی غیرمتمرکز دانست که روی بلاکچین اتریوم (ETH) ساخته‌شده است. این پلتفرم به کاربران اجازه می‌دهد تا توکن‌های مختلف ERC۲۰ را مستقیما از کیف پول خود معامله کنند. یونی سواپ با مدل نوآورانه بازارساز خودکار (AMM) خود یک تجربه معاملاتی غیرمتمرکز را فراهم می‌کند که نیاز به مرجع مرکزی را از بین می‌برد.
کاربران در این بستر کنترل کامل دارایی‌های خود را در اختیار دارند. کارمزدهای بالا و نقدینگی کم را می‌توان نقاط ضعف این پلتفرم مبادلاتی دانست. طبق آخرین آمار، یونی سواپ درحال حاضر چهارمین پلتفرم بزرگ مالی غیرمتمرکز (DeFi) است. این صرافی یک توکن بومی با همین نام و نماد UNIدارد.
استورم گین (StormGain)
استورم گین یک پلتفرم منحصربه‌فرد است که به‌طور انحصاری بر معاملات مشتقات ارزهای دیجیتال تمرکز دارد. کاربران استورم گین از طریق منابع اطلاعاتی مختلف DeFi می‌توانند به‌راحتی کیف پول‌های خود مانند متامسک (MetaMask) را برای شروع معاملات وصل کنند. ارز دیجیتال پس از تایید تراکنش به قرارداد هوشمند استورم گین ارسال می‌شود. این پلتفرم نیز دارایی کاربر را تا زمانی که معامله بسته شود در قرارداد هوشمند قرار می‌دهد. در این مرحله، ارز دیجیتال به کیف پول کاربر باز می‌گردد. این رویکرد نوآورانه می‌تواند شرایط معاملاتی بسیار خوبی را برای کاربران فراهم کند.
پنکیک‌سواپ (PancakeSwap)
پنکیک‌سواپ محبوب‌ترین صرافی DEX برای زنجیر هوشمند بایننس است. این صرافی به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا توکن‌های BEP20 را به‌راحتی با استفاده از کیف پول‌های غیرحضانتی مانند تراست ولت (Trust Wallet) مبادله کنند. پنکیک‌سواپ علاوه بر زنجیره هوشمند بایننس (BSC)، از اتریوم و آپتوس (Aptos) نیز پشتیبانی می‌کند.
این صرافی یک توکن به نام CAKE دارد. درحقیقت، CAKE یک توکن تامین نقدینگی است که پنکیک سواپ از آن برای تشویق ارائهدهندگان نقدینگی (LP) استفاده می‌کند. برای استفاده از پنکیک‌سواپ، تنها به یک کیف پول غیرحضانتی نیاز دارید. ناگفته نماند، کیف پول غیرحضانتی به والتی گفته می‌شود که کنترل آن به‌طور کامل بر‌عهده کاربر است.
سوشی سواپ (SushiSwap)
سوشی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز اتریوم است که در ابتدا از کد منبع باز یونی سواپ استفاده می‌کرد، اما بعدها توکن بومی خود به نام سوشی (SUSHI) را به همراه قابلیت‌های مختلف از جمله استیکینگ و ییلد فارمینگ ارائه داد.
سوشی سواپ علاوه بر این‌که می‌تواند روی اتریوم کار کند، از شش بلاکچین دیگر مانند زنجیره هوشمند بایننس، آربیتروم وان (Arbitrum) و مون‌ریور (Moonriver) پشتیبانی می‌کند. توکن بومی این صرافی سوشی نیز برای خریدوفروش در دسترس کاربران قرار دارد. یکی از مزایای سوشی سواپ نسبت به سایر صرافی‌های غیرمتمرکز، افزایش پتانسیل درآمد برای ارائهدهندگان نقدینگی است.
صرافی ارز دیجیتال dYdX
dYdX یک صرافی غیرمتمرکز است که بر گزینه‌های معاملاتی دائمی (Perpetual) تمرکز دارد که نوع خاصی از تجارت مشتقه محسوب می‌شوند. قراردادهای فیوچرز دائمی به سرمایه گذاران اجازه می‌دهند تا سفارشات خرید یا فروش را با قیمت ثابت و به‌طور نامحدود انجام دهند؛ بنابراین چیزی به عنوان تاریخ انقضا مانند سایر قراردادهای فیوچرز وجود ندارد.
dYdX در معاملات فیوچرز به کاربران بیش از ۳۵ ارز دیجیتال مختلف با اهرم تا ۲۰ برابر را ارائه می‌دهد. معاملات در dYdX با استفاده از قراردادهای هوشمند انجام می‌شوند. این صرافی همچنین یک توکن بومی به نام ارز DYDX دارد که برای انجام معاملات قابل استفاده است.
کلام آخر
صرافی متمرکز یک واسطه بین خریداران و فروشندگان ارزهای دیجیتال است. صرافی غیرمتمرکز هیچ واسطه‌ای ندارد، زیرا از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند. هر دوی این صرافی‌ها مزایای و معایب مخصوص به خود را دارند. بااین‌حال، DEX برای رفع کاستی‌های CEX ایجادشده است. صرافی‌های غیرمتمرکز معمولا سعی می‌کنند از ماهیت بلاکچین یعنی بی‌اعتمادی و حفظ حریم خصوصی استفاده کنند. بهتر است کاربران در معاملات خود به سراغ بهترین صرافی غیرمتمرکز بروید تا با اطمینان بیشتری فعالیت کنند.
فراموش نکنید در بلاگ بیتمکس می‌توانید به مطالب کاربردی درباره حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتال خود، دسترسی داشته باشید.
