ورود NFTها به دنیای کریپتوکارنسی توانست توجه افراد زیادی را به این بازار جلب کند. پس از ساخت توکن‌های غیر مثلی شاهد به وجود آمدن هزاران مجموعه و بازی در دنیای بلاک چین بودیم. شبکه اتریوم را باید شبکه پیشتاز در این حوزه دانست. جذابیت دنیای NFT آن‌قدر زیاد بود که بالاخره شاهد افزوده شدن پروتکلی با نام اردینالز Ordinals به بیت کوین بودیم و اکنون شبکه بیت کوین هم از NFTها پشتیبانی می‌کند.
اردینالز Ordinals چیست؟
عبارت اردینالز Ordinals در لغت به معنی ترتیبی است. پروتکل اردینال با به وجود آوردن امکان شماره‌گذاری و ردیابی ساتوشی‌ها در شبکه بیت کوین به وجود آورد. بیت کوین یک کوین قابل تعویض است. اما پس از راه‌اندازی پروتکل اردینالز روی شبکه آن، ساتوشی‌های داخل آن هویتی مجزا و متمایز پیدا کردند.
پس از انجام سافت فورک تپ روت (Taproot) در سال 2021، شبکه بیت کوین از انعطاف‌پذیری بالاتری برخوردار شد. بهبود تراکنش‌ها روی شبکه بیت کوین پس از پیاده‌سازی این سافت فورک باعث شد تا سایز هر بلاک به حداکثر 4 مگابایت افزایش یابد. همین امر راه را برای ظهور پروتکل اردینالز هموار کرد.
پروتکل اردینالز در حقیقت راهی برای قرار دادن داده‌های متفاوت روی ساتوشی است. این ایده توسط کیسی رودرمور مطرح شد و در اولین روز ژانویه 2023 شاهد معرفی این پروتکل به عموم بودیم.
با استفاده از پروتکل اردینالز که به آن ان اف تی بیت کوین نیز یاد می‌شود، می‌توان روی تمام ساتوشی‌هایی که در گردش هستند، اطلاعات مدنظر را حک کرد. با استفاده از همین پروتکل است که می‌توان این ساتوشی‌ها را ردیابی و رصد کرد.
بد نیست بدانید که راه‌اندازی و استفاده از این پروتکل هیچ‌گونه تغییری در شبکه اصلی بیت کوین ایجاد نمی‌کند و تنها قابلیت جدیدی را به آن افزوده است.
با استفاده از پروتکل اردینالز افراد می‌توانند اطلاعاتی نظیر تصویر، ویدیو و بسیاری موارد دیگر که از آن‌ها به‌عنوان متادیتا یاد می‌شود را روی ساتوشی‌های خود هک کنند و ان اف تی خود را ایجاد کنند.
استقبال از این پروتکل و ساخت ان اف تی بیت کوین آن‌قدر بالا بود که بخش عمده‌ای از تراکنش‌های روزانه بیت کوین در سال 2023 به این موضوع اختصاص داشت و تا کنون در حدود 20 میلیون اینسکریپشن یا ان اف تی در شبکه بیت کوین ساخته شده است.
مفاهیم مرتبط با اردینالز Ordinals
برای این‌که بتوانید مفهوم اردینالز Ordinals را بهتر درک کنید، باید ابتدا با برخی مفاهیم آشنا باشید.
ساتوشی
اولین مفهومی که باید با آن آشنا شوید، ساتوشی است. ساتوشی واحد کوچک‌تر بیت کوین محسوب می‌شود. هر 100 میلیون ساتوشی برابر با یک بیت کوین است.
اینسکریپشن
اینسکریپشن‌ها نوعی ابرداده هستند که روی ساتوشی هک می‌شوند. به‌بیان‌دیگر اینسکریپشن را باید اطلاعات ضمیمه شده به تراکنش‌های انجام شده روی شبکه بیت کوین معرفی کرد.
استاندارد BRC-20
در سال 2023 یک استاندارد جدید به‌صورت آزمایشی روی شبکه بیت کوین ساخته شد. این استاندارد که از توکن اتریوم و استاندارد ERC-20 آن الهام گرفته شده را BRC-20 نامیدند. این استاندارد برای انجام یک آزمایش ساخته شد. در حقیقت سازنده قصد داشت متوجه شود که آیا شبکه بیت کوین می‌تواند میزان توکن‌های قابل تبادل هم باشد؟ پس از راه‌اندازی این استاندارد شاهد ساخت میم کوین‌های بسیاری با استفاده از شبکه بیت کوین بودیم.
استاندارد ORC-20
پس از موفقیت استاندارد BRC-20، نسخه تکامل یافته از آن با نام ORC-20 عرضه شد. این استاندارد انعطاف‌پذیری بالاتری دارد و برخی مشکلات امنیتی استاندارد قبلی در آن رویت نمی‌شود. همچنین استاندارد ORC-20 گزینه‌های بیشتری برای ثبت اطلاعات به کاربران ارائه می‌دهد و همچنین هزینه آن نیز پایین‌تر است. در حقیقت راه‌اندازی استاندارد ORC-20 بود که باعث افزایش آگاهی، توجه و علاقه عموم به اردینالز بیت کوین شد.
تفاوت میان ان اف تی بیت کوین با سایر NFTها
ان اف تی بیت کوین تفاوت‌هایی با سایر ان اف تی‌ها دارد. اصلی‌ترین تفاوت ان اف تی بیت کوین هزینه بالاتری است که افراد برای ساخت آن پرداخت می‌کنند. هزینه ساخت ان اف تی روی شبکه بین کوین پایین‌تر از شبکه اتریوم است.
از دیگر تفاوت‌های ان اف تی بیت کوین که با استفاده از پروتکل اردینالز ساخته می‌شود با سایر توکن‌های غیر مثلی می‌توان به مواردی مانند سانسور ناپذیری و ضرب بدون دخالت فرد ثالث اشاره کرد.
همچنین اینسکریپشن‌هایی که با این پروتکل ساخته می‌شوند به دلیل استفاده از بلاک چین بیت کوین امنیت بسیار بالاتری دارند و دیگر شاهد مواجهه با شکاف‌های امنیتی در این خصوص نخواهیم بود.
یک تفاوت مهم دیگر میان ان اف تی ضرب شده با پروتکل اردینالز و NFTهای دیگر، ارزش ذاتی خود ساتوشی‌هایی است که این توکن غیر مثلی روی آن‌ها ضرب می‌شود. باید بدانید که ساتوشی‌ها از نظر ارزش ذاتی با یکدیگر تفاوت دارند. تیم توسعه پروتکل اردینالز Ordinals، ساتوشی‌های بیت کوین را در شش دسته طبقه‌بندی کرده‌اند. این شش دسته عبارتند از:
- ساتوشی‌های دسته اول Common نام دارند و بیشتر ساتوشی‌های بیت کوین در این دسته قرار می‌گیرند. در حقیقت عرضه کل ساتوشی Common پس از استخراج تمام بیت کوین‌ها 2.1 کادریلیون است و در حال حاضر در حدود 1.9 کادریلیون ساتوشی Common در گردش هستند.
- دومین دسته Uncommon نام دارد. ساتوشی‌های اول هر بلاک را دسته Uncommon قرار می‌دهند و تعداد عرضه کل آن‌ها 6.929.999 عدد است که اکنون 745.855 عدد از این تعداد در گردش هستند.
- سومین دسته Rare نام دارد. اولین ساتوشی پس از هر دوره تنظیم سختی شبکه در این دسته قرار می‌گیرد. عرضه کل این نوع ساتوشی 3437 عدد است که در حال حاضر 369 عدد از آن‌ها در گردش هستند.
- اولین ساتوشی استخراج شده پس از هر دوره هاوینگ در دسته Epic قرار می‌گیرد. عرضه کل ساتوشی اپیک 32 عدد است که در حال حاضر تنها 3 عدد از آن‌ها در گردش است.
- پنجمین دسته ساتوشی‌ها Legendary نام دارد که تنها اولین ساتوشی‌های هر چرخه در این دسته قرار می‌گیرند. هرگاه تنظیم سختی شبکه با هاوینگ به‌صورت هم‌زمان انجام شود، این نوع ساتوشی استخراج خواهد شد. در حقیقت حدود 24 سال طول می‌کشد تا یک ساتوشی لجندری به ساتوشی‌های در گردش اضافه شود. از این نوع ساتوشی در نهایت تنها 5 عدد وجود خواهد داشت که هیچ‌کدام از آن‌ها در گردش نیستند.
- ساتوشی Mythic را باید کمیاب‌ترین، ارزشمندترین و متفاوت‌ترین ساتوشی دنیا دانست. این ساتوشی اولین ساتوشی بلاک جنسیس است. تنها یک عدد از این نوع ساتوشی وجود دارد که در اختیار سازنده بیت کوین یعنی ساتوشی ناکاموتو قرار دارد.
مزایای پروتکل اردینالز Ordinals
پروتکل اردینالز Ordinals مانند هر پروژه و پروتکل دیگری مزایا و معایب خاص خود را دارد که از مهم‌ترین مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- اینسکریپشن‌ها بر روی ساتوشی در بلاک چین بیت کوین ذخیره می‌شوند و به‌نوعی آنچین هستند. این مورد را در ان اف تی‌های دیگر شاهد نیستیم.
- با توجه به افزایش سایز بلاک‌ها و نزدیکی به هاوینگ، درآمد ماینرها افزایش پیدا خواهد کرد.
- ان اف تی‌های بیت کوین به اندازه خود بیت کوین تغییرناپذیر و دائمی هستند.
- افزایش محبوبیت پروتکل اردینالز می‌تواند در توسعه بهتر و بیشتر تپروت و شبکه لایتنینگ تاثیرگذار باشد.
معایب اردینالز
اردینالز Ordinals بدون ایراد نیست و کارشناسان از برخی موارد به‌عنوان معایب و ایرادات این پروتکل یاد می‌کنند. برخی از مهم‌ترین معایب آن عبارتند از:
- کاربرد ان اف تی‌های بیت کوین بسیار کمتر از سایر ان اف تی‌هاست.
- علاقه به پروتکل اردینالز باعث شده تا کارمزد تراکنش روی شبکه بیت کوین افزایش یابد و این موضوع بسیاری از کاربران بیت کوین را ناراحت کرده است.
- درست است که برای ضرب ان اف تی بیت کوین نیاز به شخص ثالث وجود ندارد اما فرایند ساخت این توکن‌های غیر مثلی از ان اف تی‌های عادی پیچیده‌تر است.
- برای ساخت ان اف تی و ضرب اینسکریپشن به فول نود بیت کوین نیاز است. این موضوع باعث سردرگمی کاربران تازه وارد و کسانی که اطلاعات کمی دارند، شده است.
- فایل‌هایی که به‌صورت اضافی روی ساتوشی‌ها قرار داده می‌شوند، باعث افزایش حجم بلاک چین بیت کوین شده است. همین امر سبب شده که برای راه اندازی فول نود نیاز به دانلود حجم بیشتری از داده وجود داشته باشد.
- هنوز بسیاری از کیف پول‌های مطرح و رایج و پلتفرم‌های خریدوفروش ارزهای دیجیتال از ان اف تی بیت کوین پشتیبانی نمی‌کنند.
ارز دیجیتال اردی
ارز دیجیتال اردینالز (Ordi) یک رمزارز پایه است. از اردی برای تسهیل تراکنش‌های درون شبکه بیت کوین و استفاده ساده‌تر از پروتکل اردینالز استفاده می‌شود. با توجه به این‌که از ارز دیجیتال اردی امکان ایجاد توکن‌های غیر مثلی روی شبکه بیت کوین به وجود آمده است کارشناسان نسبت به قیمت اوردی حساسیت بالایی دارند و بسیاری از آن‌ها عقیده دارند که در آینده شاهد موفقیت بالای این پروژه خواهیم بود.
بد نیست بدانید که سازندگان این ارز دیجیتال در زمان ساخت و عرضه آن توجه بسیاری به بیت کوین داشته‌اند و از آن الهام گرفته‌اند. زیرا همانند بیت کوین تنها 21 میلیون واحد از این ارز عرضه خواهد شد.
جمع‌بندی
پروتکل اردینالز یکی از آن مواردی است که باعث شده کاربردهای بیت کوین افزایش پیدا کند. دیگر افراد می‌توانند عکس‌ها، تصاویر و حتی فایل‌های صوتی مدنظر خود را روی ساتوشی‌های بیت کوین قرار دهند و ان اف تی‌های جذابی را به وجود آورند. این پروتکل طرفداران و مخالفان بسیاری دارد. اما استقبال بسیار زیاد فعالان حوزه کریپتو به اردینالز Ordinals باعث شده تا بسیاری به آینده آن خوش‌بین باشند.
