به طور کلی می‌توان تمام ارزهای موجود در دنیای کریپتوکارنسی را به دو دسته کوین و توکن تقسیم کرد. اما کوین و توکن چه هستند؟ تفاوت توکن و کوین در چه مواردی است؟ چگونه می‌توان تشخیص داد که یک ارز دیجیتال کوین است یا توکن؟ در همین ابتدای مطلب باید بگوییم که اصلی‌ترین تفاوت توکن و کوین در بلاک چین مورد استفاده آن‌هاست. کوین‌ها بلاک چین اختصاصی خود را دارند و این در حالی است که توکن‌ها را روی بلاک چین‌های دیگر می‌سازند. تا انتهای مطلب با ما همراه باشید تا با پاسخ سوالات مطرح شده و بسیاری موارد دیگر آشنا شوید.
کوین چیست؟
به ارزهای دیجیتالی که صاحب یک بلاک چین باشند، کوین می‌گویند. یا به بیان دیگر به ارزهای دیجیتال بومی بلاک چین‌ها کوین (Coin) گفته می‌شود. از مهم‌ترین و معروف‌ترین کوین‌های بازار ارزهای دیجیتال می‌توان به بیت کوین و اتریوم اشاره کرد. از کوین‌ها می‌توان برای انجام کارهای متفاوتی مانند پرداخت کارمزد تراکنش‌ها استفاده کرد و کوین‌ها علاوه بر داشتن شبکه اختصاصی ویژگی‌هایی دیگری مانند غیرمتمرکز بودن، تعداد محدود و امنیت بالا دارند.
توکن چیست؟
به ارزهای دیجیتالی که بر بستر بلاک چین‌های دیگر فعالیت می‌کنند، توکن (Token) گفته می‌شود. بلاک چین‌های متفاوت مانند بلاک چین اتریوم به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهند که توکن‌های خود را در بستر این بلاک چین، ایجاد و مدیریت کنند. استفاده از بلاک چین‌های دیگر برای توکن‌ها مزایایی مانند عدم نیاز به طراحی و کدنویسی از صفر را به همراه دارد و توسعه‌دهندگان می‌توانند تنها با استفاده از قراردادهای هوشمند، توکن مدنظر خود را بسازند.
دلیل ساخته شدن توکن‌ها
ساخت یک بلاک چین و فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را باید امری با ریسک بالا که نیاز به صرف هزینه و زمان بسیاری دارد، دانست. همین امر سبب شده تا بسیاری از توسعه‌دهندگان به جای این‌که از ابتدا شروع به ساخت بلاک چین کنند، بر بستر بلاک چین امن و معتبر دیگری فعالیت خود را آغاز کنند. برخی از این پروژه‌ها پس از رسیدن به محبوبیت و مقبولیت عمومی اقدام به ساخت بلاک چین اختصاصی خود می‌کنند.
از این نوع ارزهای دیجیتال می‌توان به ارز دیجیتال BNB اشاره کرد. این ارز دیجیتال ابتدا فعالیت خود را به صورت یک توکن روی بستر بلاک چین اتریوم آغاز کرد اما پس از مدتی با توجه به استقبالی که از آن شد، خود را ارتقا داد و صاحب بلاک چین اختصاصی خود شد. پس در حال حاضر باید از BNB به عنوان یک کوین نام ببریم در حالی که در ابتدای راه یک توکن بود.
انواع توکن‌ها
- توکن‌ها با توجه به کاربرد انواع متفاوتی دارند. اگر بخواهیم انواع پرکاربرد توکن‌ها را معرفی کنیم، باید از موارد زیر نام ببریم.
- توکن قابل تعویض
- توکن غیرقابل تعویض
- توکن پلتفرم
- توکن پرداخت
- توکن کاربردی
- توکن اوراق بهادار
- توکن حاکمیتی
- رپد توکن
- استیبل کوین
تفاوت توکن و کوین
تفاوت توکن و کوین تنها به بلاک چین اختصاصی خلاصه نمی‌شود. در ادامه مهم‌ترین تفاوت توکن و کوین را با هم بررسی خواهیم کرد.
| ویژگی | کوین | توکن |
|---|---|---|
| بستر فعالیت | بلاک چین اختصاصی | بلاک چین دیگر (مثلا اتریوم) |
| کاربرد | عمدتاً به عنوان ارز دیجیتال برای پرداخت و ذخیره ارزش | متنوع: دسترسی به خدمات، حاکمیت، پاداش و … |
| استقلال | مستقل از هر پلتفرم دیگری | وابسته به بلاک چین میزبان |
| جابه‌جایی | تنها روی شبکه اصلی خود قابل جابه‌جایی است | امکان جابه‌جایی در بستر شبکه‌های مختلف |
| کیف پول | کیف پول اختصاصی | کیف پول‌هایی که از بلاک چین میزبان پشتیبانی می‌کنند |
| نحوه ایجاد | نیاز به ایجاد بلاک چین جدید | ایجاد با استفاده از قراردادهای هوشمند روی بلاک چین موجود |
| کارمزد تراکنش | معمولاً با استفاده از خود کوین پرداخت می‌شود | معمولاً با استفاده از کوین بومی بلاک چین میزبان پرداخت می‌شود |
1- بستر فعالیت
اولین و مهم‌ترین تفاوت توکن و کوین، بستر فعالیت آن‌هاست. همانطور که در بخش‌های قبلی این مطلب به آن اشاره کردیم، کوین‌ها روی بلاک چین اختصاصی خود فعالیت می‌کنند و می‌توان از آن‌ها به عنوان ارزهای دیجیتال مستقل نام برد. اما توکن‌ها روی بلاک چین‌ها دیگر فعالیت می‌کنند.
2- کاربرد
بسیاری از کوین‌ها مانند اتریوم به عنوان واحد پولی با ارزش ذاتی شناخته می‌شوند و از آن‌ها برای پرداخت کارمزد تراکنش‌ها، مبادلات مالی و ذخیره ارزش استفاده می‌شود. این در حالی است که توکن‌ها کاربردهای بسیار متنوعی دارند. از مواردی مانند دسترسی به خدمات خاص، شرکت در حراجی‌ها، کسب جوایز، اهدا به کاربران وفادار، تامین امنیت، حاکمیت در یک پلتفرم و اشتراک‌گذاری داده‌ها می‌توان به عنوان کاربردهای توکن‌ها نام برد.
3- استقلال
کوین‌ها به دلیل فعالیت روی بلاک چین اختصاصی خود کاملا مستقل هستند و به هیچ پروژه یا پلتفرم دیگری نیاز ندارند. این در حالی است که فعالیت توکن‌ها وابسته به بلاک چینی است که روی آن ساخته شده‌اند و فعالیت می‌کنند.
4- امکان جابه‌جایی
کوین‌ها را تنها می‌توان روی شبکه اصلی خود جابه‌جا کرد. در طرف دیگر امکان جابه‌جایی توکن‌ها در بستر شبکه‌ها وجود دارد.
5- کیف پول
تفاوت توکن و کوین تنها به موارد گفته شده ختم نمی‌شود. از کیف پول نیز می‌توان به عنوان تفاوت دیگری میان توکن و کوین نام برد. توکن‌های کیف پول اختصاصی خود را ندارند و باید آن‌ها را روی کیف پول‌هایی که از بلاک چین میزبان پشتیبانی می‌کنند، ذخیره کرد.
6- نحوه ایجاد
برای ساخت کوین‌ها باید بلاک چین ایجاد کرد و سپس کوین بومی آن بلاک چین را ساخت. اما ساخت توکن‌ها بسیار ساده‌تر است. تنها لازم است که توسعه‌دهندگان بلاک چین میزبان را انتخاب کنند و با ایجاد قراردادهای هوشمند روی آن، توکن مدنظر خود را بسازند.
7- کارمزد
نمی‌توان لیست تفاوت توکن و کوین را ایجاد کرد و در آن به کارمزد اشاره نکرد. کارمزد جابه‌جایی کوین‌ها با استفاده از خود همان کوین پرداخت می‌شود. این در حالی است که برای انتقال و جابه‌جایی توکن‌ها نیاز به داشتن کوین بومی آن شبکه وجود دارد. به عنوان مثال کاربری که قصد دارد اتریوم برای فرد دیگری واریز کند، می‌تواند کارمزد این جابه‌جایی را با همان اتریوم پرداخت کند. اما برای جابه‌جایی یک توکن دیگر مانند شیبا اینو روی بلاک چین اتریوم نیاز به داشتن اتریوم وجود دارد.
نحوه تشخیص کوین و توکن
حال که با تفاوت توکن و کوین آشنا شدید، شاید از خود بپرسید که چگونه می‌توان تشخیص داد که یک ارز دیجیتال کوین است یا توکن؟ توجه به برخی موارد می‌تواند در این زمان به کاربران کمک کند. اولین و شاید ساده‌ترین روش مراجعه به سایت کوین مارکت کپ یا مراجع معتبر دیگر است. در این مراجع اطلاعات کاملی در خصوص تمام ارزهای دیجیتال موجود در بازار وجود دارد و کاربران به سادگی می‌توانند متوجه شوند که ارز دیجیتال مدنظرشان کوین است یا توکن. همچنین اطلاعات دیگری نظیر تمام کوین‌ها و توکن‌های در گردش، قیمت لحظه‌ای و بسیاری موارد دیگر را مشاهده کنند. روش دوم جست‌وجوی این نکته است که آیا ارز دیجیتال مدنظر شما بلاک چین اختصاص دارد یا خیر. البته این روش اندکی سخت‌تر است و استفاده از آن را توصیه نمی‌کنیم. اما اگر به دلایل متفاوت به وب‌سایت‌های مرجع دسترسی نداشتید، می‌توانید از این روش استفاده کنید.
برترین کوین‌های بازار کریپتوکارنسی
حال که با تفاوت توکن و کوین آشنا شدید، بد نیست اطلاعاتی در خصوص برترین و محبوب‌ترین کوین‌های بازار نیز به دست آورید. از معروف‌ترین و محبوب‌ترین کوین‌های بازار می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
1- بیت کوین (BTC)
از بیت کوین با نام پادشاه دنیای کریپتوکارنسی یاد می‌شود. این کوین محبوب، معروف و ارزشمند در سال 2009 به وجود آمد.
2- اتریوم (ETH)
اتریوم پس از بیت کوین محبوب‌ترین و ارزشمندترین کوین دنیای ارزهای دیجیتال است. بلاک چین اتریوم را باید یک بلاک چین عمومی منبع باز دانست و همین امر سبب شده تا بخش عظیمی از توکن‌های این بازار بر بستر این بلاک چین ساخته شوند.
3- سولانا (SOL)
سولانا یک بلاک چین لایه اول است که به دلیل مزایایی مانند مقیاس پذیری بالا، سرعت بالای انجام تراکنش‌ها و کارمزدهای پایین در چند سال اخیر ارزش و محبوبیت بالایی پیدا کرده است.
4- بایننس کوین (BNB)
بایننس کوین ارز دیجیتال بومی صرافی بایننس است. یکی از معتبرترین و بزرگ‌ترین صرافی‌های دنیای ارزهای دیجیتال در سال 2017 اقدام به ساخت یک توکن روی بستر بلاک چین اتریوم کرد و پس از مدتی با ساخت بلاک چین اختصاصی خود تبدیل به کوینی محبوب و کاربردی شد.
برترین توکن‌های بازار ارزهای دیجیتال
در ادامه به برخی از محبوب‌ترین و معروف‌ترین توکن‌های دنیای کریپتوکارنسی اشاره خواهیم کرد.
1- توکن‌های کاربردی
از محبوب‌ترین توکن‌های کاربردی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- AAVE: توکن پلتفرم Aave که سیستم وام‌دهی غیرمتمرکز است.
- UNI: توکن صرافی غیرمتمرکز UniSwap که از آن برای تبدیل ارزهای دیجیتال به یکدیگر استفاده می‌شود.
- BAT: توکن مرورگر Brave که به عنوان پاداش به کاربران داده می‌شود.
- LINK: توکن پلتفرم Chainlink که اوراکل بلاک چینی محسوب می‌شود.
- MANA: توکن دنیای مجازی Decentraland که کاربران بسیاری دارد.
2- توکن‌های حاکمیتی
برخی از محبوب‌ترین توکن‌های حاکمیتی عبارتند از:
- MKR: توکن حاکمیتی پلتفرم MakerDAO (استیبل کوین غیرمتمرکز)
- COMP: توکن حاکمیتی پلتفرم Compound (پروتکل وام‌دهی غیرمتمرکز)
- GRT: توکن حاکمیتی شبکه The Graph (پروتکل جست‌وجوی اطلاعات در بلاک چین)
3- توکن‌های داده و اطلاعات
توکن‌های داده و اطلاعات بسیاری در بازار ارزهای دیجیتال وجود دارند که برخی از محبوب‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- OCEAN: توکن پلتفرم Ocean Protocol (پلتفرم داده به صورت غیرمتمرکز)
- NUM: توکن پلتفرم Numerai (پلتفرم پیش‌بینی مبتنی بر هوش مصنوعی)
- AKT: توکن پلتفرم Akropolis (پلتفرم مدیریت دارایی غیرمتمرکز)
- MLN: توکن پلتفرم Melon Protocol (پلتفرم مدیریت سرمایه‌گذاری)
4- میم کوین‌ها
میم کوین‌ها را باید نوعی توکن دانست که منشا آن‌ها یک شوخی منتشر شده در فضای مجازی است. از معروف‌ترین میم کوین‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- شیبا اینو (SHIB)
- دوج کوین (DOGE)
- پپه (Pepe)
توجه داشته باشید که موارد گفته شده تنها بخشی از محبوب‌ترین توکن‌های بازار است. در حال حاضر تعداد توکن‌های بازار ارزهای دیجیتال از یک میلیون فراتر رفته است. همین امر سبب شده تا محبوبیت و میزان کاربرد آن‌ها با توجه به موارد بسیاری مانند فعالیت توسعه‌دهندگان به سرعت در حال تغییر باشد.
جمع‌بندی
ارزهای دیجیتال را می‌توان با توجه به موارد متفاوتی دسته‌بندی کرد. یکی از این دسته‌بندی‌ها شامل کوین‌ها و توکن‌ها می‌شود. آشنایی با تفاوت توکن و کوین برای انجام فعالیت مناسب در بازار کریپتوکارنسی الزامی است. شناخت و درک این تفاوت‌ها و همچنین کاربردهای هر کدام باعث خواهد شد که کاربران بتوانند به بهترین شکل از این فناوری‌ها استفاده کنند و در بازار کریپتوکارنسی فعالیت کنند. اصلی‌ترین و مهم‌ترین تفاوت توکن و کوین، وجود یا عدم وجود بلاک چین اختصاصی است. کوین‌ها بلاک چین اختصاصی خود را دارند و توکن‌ها روی بلاک چین‌های دیگر فعالیت می‌کنند. اما از موارد دیگری مانند هدف ساخت، کاربرد، نحوه ساخت، فناوری‌های مورد نیاز، زیرساخت، کیف پول و کارمزد جابه‌جایی می‌توان به عنوان سایر تفاوت‌های کوین و توکن اشاره کرد.
