شاخص فاندینگ ریت (funding rate) نامی آشنا به گوش کسانی است که در حوزه معاملات ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کنند. در برخی از منابع این شاخص به عنوان نرخ بودجه ترجمه می‌شود که البته ترجمه درستی نیست.
مفهوم فاندینگ ریت معمولا در معاملاتی که حجم زیادی دارند اهمیت پیدا می‌کند؛ اما هر کسی که در حوزه ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کند و قصد سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها را دارد، بهتر است با این شاخص آشنایی داشته باشد.
در این مطلب از بلاگ بیتمکس، با مفهوم دقیق و کامل شاخص فاندینگ ریت، چگونگی تعیین آن و نقش آن در بازار معاملات ارز دیجیتال آشنا خواهید شد.
فاندینگ ریت چیست؟
قبل از این که بخواهیم فاندینگ ریت را تعریف کنیم، باید با مفهوم قراردادهای آتی (Futures Contract) آشنا شویم. این نوع از قراردادها را می‌توان از روی تاریخ انقضای آن‌ها شناخت. وقتی که تاریخ این نوع قراردادها سر می‌رسد، تسویه انجام خواهد شد. در برابر این نوع از قراردادها، قراردادهای دائمی (Perpetual Swap) وجود دارند که تاریخ انقضا ندارند و کاربر قادر است بدون محدودیت زمانی در آن‌ها به معامله بپردازد.
در قراردادهای آتی به محض رسیدن تاریخ انقضای قرارداد، فرآیند تسویه حساب شروع می‌شود. در این حالت قیمت قرارداد به قیمت لحظه‌ای رمز ارزها همگرا می‌شود. حالا این سوال مطرح می‌شود که در قراردادهای دائمی که تاریخ انقضا ندارند، قیمت قرارداد و قیمت لحظه‌ای رمز ارز چگونه همگرا می‌شود؟
اینجا است که مفهوم فاندینگ ریت معنا پیدا می‌کند. شاخص فاندینگ ریت در واقع همان اختلاف قیمت ارزهای دیجیتال در دو بازار آینده و نقدی است. با توجه به این موضوع این شاخص می‌تواند مقداری مثبت یا منفی داشته باشد؛ به بیانی دیگر می‌توان گفت که فاندینگ ریت، نرخی است که بر اساس آن، معامله‌گرانی که در بازار قراردادهای دائمی پوزیشن بازی دارند، به‌طور متناوب مبلغی را نسبت به پوزیشن خود دریافت و یا پرداخت می‌کنند.
شاخص فاندینگ ریت را می‌توان نشانگر احساسات کاربران شبکه هم دانست؛ زیرا این شاخص نشان می‌دهد تریدرها روی چه قیمت‌هایی شرط‌بندی کرده‌اند. البته با توجه با این که در صرافی‌ها این شاخص برای همه قابل مشاهده است، همین موضوع باعث می‌شود در بسیاری از موارد افراد برخلاف روند شاخص وارد شوند و از این طریق اختلاف قیمت توسط خود کاربران به حداقل ممکن برسد.
بازار گاوی، بازار خرسی
شاخص فاندینگ ریت بر اساس داده‌هایی که در طی ساعاتی در بازار ایجاد می‌شوند، محاسبه و به کاربران نمایش داده می‌شود. اگر خریدهای سنگین در این بازه انجام شود، نرخ این شاخص بالا رفته و در نتیجه از خریداران کارمزد دریافت می‌شود. در این حالت گفته می‌شود که بازار گاوی (Bull Market) شکل گرفته است.
در حالت مقابل، اگر در شرایط بحرانی فروش سنگین انجام شود، این شاخص می‌تواند حتی به مقادیر منفی هم برسد. در این شرایط گفته می‌شود بازار خرسی (Bear Market) شکل گرفته است.
عوامل تعیین کننده فاندینگ ریت
دو مولفه نقشی اساسی را در تعیین فاندینگ ریت ایفا می‌کنند. یکی از این دو مولفه نرخ بهره (Interest rate) نام دارد و دیگری حق بیمه (premium). نرخ بهره توسط صرافی ارائه دهنده معاملات قراردادهای دائمی تعیین می‌شود. حق بیمه شاخص دیگری است که با توجه به تفاوت قیمت قراردادهای دائمی و قیمت بازار تعیین می‌شود. در شرایط افزایش نوسان قیمت، فاصله قیمت قراردادهای آتی و بازار اسپات (Spot) به حداکثر می‌رسد؛ در این حالت است که حق بیمه افزایش پیدا می‌کند.
لوریج (Levearage) چیست؟
لوریج عاملی است که تعیین کننده میزان اثرگذاری هر خریدار بر روی فاندینگ ریت است. لوریج در واقع اهرمی است که برخی از صرافی‌ها در اختیار کاربرانشان قرار داده‌اند و به کمک آن می‌توانید بیشتر از پولی که داده‌اید معامله کنید. در واقع می‌توان از این جهت لوریج را مشابه اعتبار خرید دانست. مزیت این اهرم این است که اگر با استفاده از آن وارد یک پوزیشن شوید و سود کنید، به اندازه کل پولتان سود خواهید کرد، اما اگر ضرر کنید، میزان ضرر تنها به اندازه میزان پول خودتان خواهد بود، نه میزان پول محاسبه شده به کمک اهرم.
فاندینگ ریت مثبت، فاندینگ ریت منفی
نرخ فاندینگ ریت مثبت نشانگر این موضوع است که قیمت قرارداد فیوچرز دائمی نسبت به قیمت بازار اسپات بیشتر است. در چنین حالتی کاربران خریدار باید بر اساس مقدار پوزیشن خود و به تناسب فاندینگ ریت، به فروشندگان پرداخت کنند.
در مقابل این حالت شرایطی است که فاندینگ ریت منفی است و نشان می‌دهد که قیمت قرارداد دائمی کمتر از قیمت بازار اسپات است. در این شرایط کسانی که پوزیشن فروش دارند باید متناسب با مقدار پوزیشن و شاخص فاندینگ ریت، به خریداران پرداخت کنند.
بررسی‌های آماری نشان می‌دهند، همبستگی معناداری میان فاندینگ ریت در معاملات قراردادهای دائمی و روند حرکت قیمت ارزهای دیجیتال در بازار اسپات وجود دارد.
سخن پایانی
شاخص فاندینگ ریت نقش مهمی در بازارهای معامله قراردادهای دائمی دارد. در بیشتر صرافی‌هایی که معاملات آینده را ارائه می‌کنند، شاخص فاندینگ ریت هم محاسبه می‌شود تا بتواند به تعدیل قیمت معاملات در بازار آتی و همگرایی آن با بازار نقدی کمک کند. این معیار به احساسات حاکم در بازار به میزان زیادی وابسته است و تا حدی می‌توان آن را از این جهت مانند نتیجه شرط بستن تریدرها دانست.
به این نکته هم توجه کنید که محاسبه فاندینگ ریت در همه صرافی‌ها یکسان نیست و برخی از صرافی‌ها مولفه نرخ بهره را صفر در نظر می‌گیرند.
امیدواریم این مطلب برایتان مفید بوده باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بازار رمز ارزها می‌توانید مقالات دیگر بلاگ بیتمکس را مطالعه کنید.
