هوش مصنوعی (AI) این روزها ترند اول دنیای تکنولوژی است. اگرچه بیشتر کاربردهای عمومی این فناوری موردتوجه کاربران قرار گرفته، اما AI در زمینه‌های تجاری و مالی نیز کاربردهای بسیاری دارد.
می‌دانیم که پلتفرم‌های دیفای (Defi) سیستمهای غیرمتمرکز مبتنی‌بر بلاکچین هستند که عموما در اموری مالی استفاده می‌شوند. از کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای میتوان به تجزیه‌وتحلیل شفاف‌تر، پیش‌بینی روند بازارهای مالی، اعتبارسنجی سریع‌تر در سیستمهای پرداخت وام و کمک به اتوماسیون قراردادهای هوشمند اشاره کرد.
در این مقاله بیتمکس به سراغ بررسی کاربرد هوش مصنوعی در فناوری اطلاعات، به‌خصوص حوزه دیفای رفته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
نقطه اشتراک هوش مصنوعی و دیفای
برای این‌که کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای را بررسی کنیم در قدم اول باید نقاط اشتراک این دو تکنولوژی را بیابیم. برای شروع به سراغ پلتفرم‌های دیفای می‌رویم.
دیفای چیست؟
هدف اصلی این پلتفرم‌ها حذف سیستمهای مالی سنتی و جایگزینی آن‌ها با قراردادهای هوشمند و غیرمتمرکز است. در سیستمهای مالی سنتی، بانک یا ارگان‌های واسطه وظیفه نظارت بر تراکنش‌های مالی را برعهده دارند. کند بودن، پیچیدگی، عدم شفافیت و خطای انسانی از معایب سیستمهای مالی سنتی است.
در پلتفرم‌های دیفای اما دیگر خبری از سیستمهای مالی متمرکز نیست. بلکه همه چیز روی شبکه بلاکچین و به کمک قراردادهای هوشمند پیش می‌رود. شفافیت بیشتر، حذف واسطه‌ها و تمرکززدایی، سرعت بخشیدن به تبادلات مالی و اجرای خودکار قراردادهای هوشمند از مزیت‌های سیستم DeFi است.
هوش مصنوعی چیست و چگونه کار می‌کند؟
در طرفی دیگر ربات‌ها و الگوریتم‌های هوش مصنوعی قرار دارند. عملکرد کلی هوش مصنوعی بر آنالیز داده‌های انبوه و سپس مدل‌سازی استوار است. ربات‌های هوش مصنوعی به‌طور پیوسته داده‌های موجود را تجزیه‌وتحلیل کرده و هرچه جلوتر می‌روند در تصمیم‌گیری‌ها عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.
درواقع سیستمهای هوش مصنوعی پیوسته در حال به‌روزرسانی است.
چه چیزی AI و DEFI را به هم متصل می‌کند؟
اگر ویژگی‌های دیفای و هوش مصنوعی را در کنار هم قرار دهید، به نقاط اشتراک این دو تکنولوژی خواهید رسید.
مهم‌ترین ویژگی پلتفرم‌های دیفای غیرمتمرکز بودن آن است. در حال حاضر اما همچنان بخش عمده‌ای از نظارت بر عملکرد پلتفرم‌ها به کمک نیروی انسانی انجام می‌شود. این مسئله با ویژگی عدم تمرکز سیستمهای دیفای در تضاد است. علاوه‌بر این خطای انسانی نیز در سیستمهای نظارتی بالاست. نخستین کاربرد هوش مصنوعی در دیفای همین‌جا شکل می‌گیرد.
با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی میتوان دخالت انسان را در سیستمهای نظارتی دیفای حذف کرد. نکته مهم این‌که میزان خطای هوش مصنوعی بسیار کمتر از عوامل انسانی است و البته پیوسته از این میزان خطا نیز کاسته می‌شود. در نتیجه استفاده از هوش مصنوعی در دیفای باعث افزایش شفافیت و بهبود ایجاد و اجرای قراردادهای هوشمند خواهد شد.
کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای
- کمک به مدیریت و بهبود عملکرد پلتفرم‌های دیفای
- پیاده‌سازی الگوریتم‌های امتیازدهی و اعتبارسنجی دریافت وام
- تشخیص فعالیت‌های کلاهبرداران در پلتفرم‌های دیفای
- ارزیابی و مدیریت ریسک
- پیش‌بینی آینده بازار بر‌اساس داده‌های آماری
- سرعت‌بخشی به توسعه پلتفرم‌های دیفای
کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای
1. استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی در سیستم وام‌دهی دیفای
از مزیت‌های مهم پلتفرم‌های دیفای، امکان دریافت وام با کمترین پیچیدگی ممکن است. در سیستمهای مالی متمرکز (مثل بانک) اعتبارسنجی افراد بر‌اساس سوابق مالی و امتیازهای اعتباری انجام می‌شود؛ ولی در سیستمهای مالی غیرمتمرکز به‌خاطر همین عدم تمرکز و ساختار بلاکچین، ارزیابی ریسک پرداخت وام کمی پیچیده‌تر است. برای ساده‌تر کردن سیستم ارزیابی و البته افزایش دقت، میتوان از الگوریتم‌های هوش مصنوعی کمک گرفت.
ربات‌های هوش مصنوعی می‌توانند حجم وسیعی از داده‌ها را در کمترین زمان تجزیه‌وتحلیل کنند. این داده‌ها شامل فاکتورهای پرداختی افراد و همچنین وضعیت بازار می‌شوند.
برای مثال یک پلتفرم وام‌دهی ارز دیجیتال می‌تواند آنالیز دقیقی از سابقه بازپرداخت وام، ارزش وثیقه و میزان تراکنش‌های هر کاربر را داشته باشد و سپس بر‌مبنای پیش‌بینی روند بازار، میزان وام و بهره آن را برای کاربر مشخص کند.
به این شکل هم میزان ریسک وام‌دهی برای پلتفرم‌ها پایین‌تر می‌آید و هم سرعت پرداخت وام افزایش می‌یابد.
2. بهینه‌سازی و مدیریت قراردادهای هوشمند
خودکارسازی، تمرکززدایی، امنیت و اعتماد از مزیت‌های قراردادهای هوشمند است. با این‌که در حوزه دیفای از قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود، اما همچنان پلتفرم‌های دیفای با محدودیت‌هایی در این زمینه روبرو هستند.
برای مثال در سیستمهای بلاکچین همچنان تراکنشها نیازمند تایید توسط کاربران است. این ویژگی باعث کندشدن اجرای تراکنشها و پایین آمدن امنیت پلتفرم‌های دیفای می‌شود. بنابراین یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در بهینه‌سازی و کمک به روند خودکارسازی قراردادهای هوشمند است.
3. افزایش امنیت و جلوگیری از کلاهبرداری
از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای، افزایش سطح امنیت در این پلتفرم‌هاست. از دلایلی که پلتفرم‌های دیفای کمتر مورد استقبال قرار می‌گیرند، میزان کلاهبرداری‌ها و رخنه‌های امنیتی در این پلتفرم‌هاست.
در سال ۲۰۲۱ میزان کلاهبرداری‌ها در حوزه بلاکچین حدود ۱۴ میلیارد دلار برآورد شده است. ترکیب هوش مصنوعی و بلاکچین می‌تواند تا حد مطلوبی جلوی این نوع کلاهبرداری‌ها را بگیرد.
ماشین‌های هوش مصنوعی توانایی آنالیز داده‌ها و رهگیری الگوها و ناهنجاری‌های مشکوک را دارند؛ در نتیجه اگر مشکلی در تراکنشها یا عملکرد پلتفرم‌های دیفای پیش بیاید، خیلی سریع شناسایی شده و جلوی آسیب‌های احتمالی گرفته می‌شود.
4. ارزیابی و مدیریت ریسک
یکی دیگر از کاربردهای مهم هوش مصنوعی در دیفای پتانسیل این ابزار در پیش‌بینی و تحلیل روند بازار ارزهای دیجیتال و سایر بازارهای مالی است. این ویژگی طرفداران بسیاری در بازارهای مالی دارد.
به‌عنوان‌مثال الگوریتم‌های هوش مصنوعی با رهگیری میزان تراکنشها و نوع آن‌ها می‌توانند روند کلی بازار را پیش‌بینی کنند و در صورت تغییرات ناگهانی یا مشاهده الگوهای مشکوک هشدارهای لازم را بدهند.
البته نباید از هوش مصنوعی انتظار پیش‌بینی صددرصدی بازار را داشت. در نهایت این عامل انسانی است که تصمیم نهایی را می‌گیرد. اما استفاده از این ابزار در مدیریت ریسک و تحلیل‌ها، مفید خواهد بود.
سخن آخر
حوزه دیفای با گسترش الگوریتم‌های هوش مصنوعی دچار تغییرات شگفت‌انگیزی شده است. از کاربردهای هوش مصنوعی در دیفای میتوان به توسعه قراردادهای هوشمند، ارزیابی دقیق‌تر و سریع‌تر سیستمهای وام‌دهی، افزایش امنیت پلتفرم‌های دیفای و ارزیابی و مدیریت ریسک بهتر اشاره کرد. بنابراین این فناوری می‌تواند دریچه‌ای جدید در دنیای غیرمتمرکزها رو به فضایی جذاب باشد.
نظر شما درباره استفاده از هوش مصنوعی در دنیای غیرمتمرکزها چیست؟
فراموش نکنید که در وبلاگ بیتمکس می‌توانید با مقالات آموزشی درباره جدیدترین فناوری‌ها در حوزه امور مالی غیرمتمرکز آشنا شوید.
