ارزهای دیجیتال در سالهای گذشته توانستهاند انقلابی در دنیای مالی ایجاد کنند. این روزها افراد، مؤسسات و شرکتهای متفاوتی اقدام به خرید و نگهداری ارز دیجیتال به منظور سرمایهگذاری کردهاند. البته برخی پا را فراتر نهادهاند و از ارزهای دیجیتال به عنوان روشی برای پرداختهای متفاوت استفاده میکنند. اما فعالیت در این بازار که فرصتهای مالی جذابی را ایجاد کرده است، با چالشها و تهدیداتی همراه است. کلاهبرداری ارز دیجیتال و هک شدن کیف پول ارز دیجیتال دو نمونه از رایجترین مواردی است که فعالان این حوزه را تهدید میکند. به همین منظور تمام فعالان بازار کریپتوکارنسی باید اطلاعات خود را در خصوص روشهای کلاهبرداری ارز دیجیتال افزایش دهند و با نکات امنیتی آشنا شوند.
آمار بزرگترین کلاهبرداری ارز دیجیتال
دنیای کریپتوکارنسی، در کنار سودهای کلان و فرصتهای بینظیر، شاهد کلاهبرداریها و سرقتهای بزرگی نیز بوده است. اعداد و ارقام این کلاهبرداریها آنقدر شوکه کننده هستند که حتی باورش سخت است. در هر کدام از موارد لیست بزرگترین کلاهبرداری ارز دیجیتال میلیونها و حتی میلیاردها دلار از دست سرمایهگذاران رفته و اعتماد بسیاری از افراد به این بازار نوپا خدشهدار شده است. در جدول زیر میتوانید برخی از بزرگترین کلاهبرداریهای تاریخ را به همراه اطلاعاتی نظیر سال کلاهبرداری و سرقت و مبلغ به همراه یک توضیح کوتاه در خصوص آن مشاهده کنید.
نام پروژه یا شرکت |
سال | مبلغ کلاهبرداری | توضیحی کوتاه |
پروژه OneCoin | 2014 تا 2017 | بیش از 19 میلیارد دلار |
یکی از بزرگترین طرحهای پانزی که وعده سود کلان به خریداران میداد اما ارز دیجیتال آن واقعی نبود. |
پروژه BitConnect |
2016 تا 2018 | در حدود 2.4 میلیارد دلار | پروژهای با مدل پانزی با وعده پرداخت سود که از پول سرمایهگذاران جدید برای پرداخت به سرمایهگذاران قدیمیتر و جلب اعتماد آنها استفاده میکرد. |
پلتفرم PlusToken | سال 2018 و 2019 | بیش از 3 میلیارد دلار |
پلاس توکن با ایجاد یک پلتفرم معاملاتی جعلی، به کاربران وعده سودهای هنگفت و تضمینی میداد. این پلتفرم ادعا میکرد که با استفاده از الگوریتمهای پیچیده، قادر به کسب سودهای بسیار بالا از بازار ارزهای دیجیتال است. در نهایت پول آنها را به سرقت برد. |
صرافی MT GOX |
2014 | در حدود 450 میلیون دلار | صرافی ژاپنی که پس از هک شدن، بیت کوینهای کاربران خود را از دست داد. |
صرافی Thodex | 2021 | بیش از 2 میلیارد دلار |
صرافی ارز دیجیتال ترکیهای که مدیر آن قصد داشت با سرمایه کاربران فرار کند. |
پلتفرم Mirror Trading International |
2019 و 2020 | بیش از 1.7 میلیارد دلار | پلتفرمی که وعده سرمایهگذاری با سود تضمینی میداد اما کلاهبرداری بود. |
صرافی Africrypt | 2021 | بیش از 3.6 میلیارد دلار |
صرافی ارز دیجیتالی که در آفریقای جنوبی فعالیت میکرد و بنیانگذاران آن با دارایی کاربران فرار کردند. |
صرافی QuadrigaCX |
2018 و 2019 | 190 میلیون دلار | صرافی کانادایی که پس از مرگ مدیرعامل، ادعا شد که وجوه کاربران را گم کردهاند. |
پلتفرم Ronin Network | 2022 | 625 میلیون دلار |
شبکه جانبی بازی اکسی اینفینیتی که مورد حمله هکرها قرار گرفت و 625 میلیون دلار از دارایی کاربرانش به سرقت رفت. |
روشهای رایج کلاهبرداری ارز دیجیتال
بازار ارزهای دیجیتال با رشد سریع خود، تبدیل به یک بازار جذاب برای بسیاری افراد در سراسر جهان شدهاند. اما این موضوع باعث شده تا پای کلاهبرداران و هکرها نیز به این بازار باز شود. سودجویان از روشهای متفاوتی برای سرقت و کلاهبرداری ارز دیجیتال استفاده میکنند که در ادامه با برخی از مهمترین این روشها آشنا خواهید شد.
طرحهای پانزی
یکی از روشهای شناختهشده کلاهبرداری در جهان، طرحهای پانزی است. این طرحها مخصوص کلاهبرداری ارز دیجیتال نیست و سودجویان از آن برای کلاهبرداریهای بسیاری استفاده کردهاند. در طرحهای پانزی وعده سودهای بالا و تضمینی به سرمایهگذاران داده میشود. در این روش، کلاهبرداران برای پرداخت سود به کاربران قدیمی جهت جلب اعتماد افراد بیشتر، از سرمایهگذاریهای افراد جدید استفاده میکنند. این طرحها معمولاً زمانی شکست میخورند که ورود سرمایه جدید متوقف شود و اکثر سرمایهگذاران پول خود را از دست میدهند. از پروژههای OneCoin و BitConnect میتوان به عنوان دو مورد از بزرگترین طرحهای پانزی دنیای ارزهای دیجیتال نام برد.
حملات فیشینگ
حملات فیشینگ دومین روش کلاهبرداری ارز دیجیتال است. البته باید بدانید که از این روش برای کلاهبرداری از حساب بانکی افراد نیز استفاده میشود. در این روش کلاهبرداری ارز دیجیتال، کلاهبرداران با استفاده از وبسایتها یا ایمیلهای جعلی، اطلاعات ورود کاربران به کیف پولها یا حسابهای صرافی را سرقت میکنند. این سایتها به گونهای طراحی میشوند که شبیه به وبسایتهای معتبر باشند. کاربرانی که اطلاعات خود را وارد میکنند، دسترسی به داراییهای خود را از دست میدهند و باید از آنها با نام مالباختگان ارز دیجیتال یاد کرد.
کلاهبرداریهای ICO
سومین روش رایج کلاهبرداری ارز دیجیتال، کلاهبرداریهای ICO است. بسیاری از پروژههای محبوب و معتبر دنیای ارزهای دیجیتال برای جذب سرمایه از عرضه اولیه توکنهای خود (Initial Coin Offering) که به صورت اختصاری به آن ICO گفته میشود استفاده میکنند. اما در این میان تمام پروژههای ICO معتبر نیستند. کلاهبرداران از این روش استفاده کرده و پروژههای جعلی با وعدههای دروغین راهاندازی میکنند. پس از جذب سرمایه از سرمایهگذاران، تیم پروژه ناپدید شده و هیچ ارز دیجیتالی به سرمایهگذاران داده نمیشود.
کلاهبرداریهای پامپ و دامپ
در این روش، کلاهبرداران قیمت یک ارز دیجیتال کمارزش را به صورت مصنوعی افزایش میدهند یا به اصطلاح آن را پامپ (Pump) میکنند. افزایش قیمت ناگهانی این ارز دیجیتال باعث میشود تا توجه بسیاری از کاربران مبتدی یا افرادی که اطلاعات کافی ندارند، به ارز دیجیتال یاد شده جلب شود. آنها برای کسب سود اقدام به خرید این ارزها میکنند که این کار خود باعث افزایش قیمت بیشتر آن توکن میشود. پس از رسیدن قیمت به اعداد بالا، کلاهبرداران اقدام به فروش ارزهای دیجیتال خود میکنند و همین امر باعث کاهش شدید قیمت یا به اصطلاح دامپ (Dump) شدن قیمت میشود. در این میان افرادی که اقدام به خرید این ارز دیجیتال کردهاند، ضررهای قابل توجهی را متحمل میشوند.
صرافیهای جعلی
برخی از کلاهبرداران اقدام به تأسیس یک صرافیهای جعلی میکنند. این صرافیها در ظاهر قانونی و معتبر به نظر میرسند. اما در صورتی که تحقیق بیشتر انجام شود، میتوان موارد مشکوک را مشاهده کرد. کاربران پس از واریز داراییهای خود به این صرافیها، متوجه میشوند که امکان برداشت وجود ندارد. البته در کنار این موضوع، سرقت داراییهای کاربران از صرافیهایی که به نکات امنیتی توجه کافی ندارند نیز یکی دیگر از روشهایی است که باعث میشود بر مالباختگان ارز دیجیتال افزوده شود.
کلاهبرداری با بدافزارها
طراحی بدافزارها یکی دیگر از روشهای سرقت ارزهای دیجیتال است. در این روش هکرها اقدام به ساخت بدافزارهایی میکنند که میتوانند با استفاده از آن به اطلاعاتی مانند کلیدهای خصوصی کیف پول کاربران دست پیدا کنند. این بدافزارها از طریق ایمیلهای جعلی، وبسایتهای آلوده یا حتی برنامههای موبایل توزیع میشوند. پس از دسترسی به کلمات خصوصی ولت، وارد شدن به آن و سرقت ارز دیجیتال برای هکرها بسیار ساده است.
کیف پولهای جعلی
کلاهبرداری ارز دیجیتال با استفاده از روش ساخت کیف پولهای جعلی یک روش رایج دیگر است که باید به آن توجه ویژهای داشت. در این روش کلاهبرداران با ساخت اپلیکیشنهای تقلبی کیف پول ارز دیجیتال که شباهت بسیاری به ولت اصلی دارد، اقدام به کلاهبرداری میکنند. باید بدانید که بر خلاف کیف پولهای معتبر، کلاهبردار به داراییهای کاربران در این کیف پولها دسترسی دارد. هر کاربری که این کیف پول را نصب کند و داراییهای دیجیتال خود را به آن واریز کند، آنها را از دست خواهد داد.
کلاهبرداری در شبکههای اجتماعی
در این روش کلاهبرداری ارز دیجیتال، کلاهبرداران در شبکههای اجتماعی مانند توییتر، تلگرام یا اینستاگرام، حسابهای جعلی ایجاد میکنند. آنها خود را به جای افراد مشهور یا پروژههای معتبر جا میزنند و با وعده اهدای هدایای رایگان یا پیشنهادهای جذاب، کاربران را ترغیب به ارسال داراییهای دیجیتال میکنند. البته همانطور که مشخص است، پس از ارسال داراییهای دیجیتال آنها حساب کاربری را میبندند.
کلاهبرداری استخراج ابری
استخراج ابری (Cloud Mining) روشی است که افراد میتوانند در آن بدون داشتن سختافزار لازم برای استخراج و پرداخت هزینه اجاره آنها، اقدام به استخراج ارزهای دیجیتال کنند. اما همه پلتفرمهای استخراج ابری معتبر نیستند. کلاهبرداران با ایجاد پلتفرمهای جعلی استخراج ابری، وعده سود بالا میدهند اما پس از دریافت سرمایه کاربران، فعالیت خود را متوقف کرده و پولهای پرداخت شده را به سرقت میبرند.
کلاهبرداری ایردراپ
ایردراپها روشی جذاب برای توزیع رایگان ارزهای دیجیتال به منظور افزایش اطلاعات و جذب کاربر برای پروژه است. پروژههای متفاوت در ازای انجام وظایف ساده میزانی ارز دیجیتال به افراد مشارکت کننده، اهدا میکنند. اما پای کلاهبرداران به این حوزه نیز باز شده است. در کلاهبرداریهای ایردراپ، سودجویان کاربران را به ارائه اطلاعات شخصی یا پرداخت هزینهای برای دریافت ایردراپ ترغیب میکنند. اما پس از آن کاربران هیچ ارز دیجیتالی دریافت نمیکنند.
قراردادهای هوشمند جعلی
برخی کلاهبرداران از قراردادهای هوشمند سوءاستفاده میکنند. این قراردادهای جعلی که بر بستر بلاک چین اجرا میشوند، دارای کدهای مخربی هستند. پس از تأیید این قراردادها توسط کاربر، تمام سرمایه موجود در کیف پول او به حساب کلاهبردار واریز میشود.
روش جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال
هک شدن کیف پول یکی از رایجترین روشهایی است که هکرها با استفاده از آن اقدام به سرقت ارز دیجیتال میکنند. آشنایی با روش جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال میتواند در افزایش امنیت ارز دیجیتال شما تأثیر بسیار زیادی داشته باشد و از به سرقت رفتن آنها جلوگیری کند. برخی از مهمترین روشهایی که با استفاده از آنها میتوانید از هک شدن کیف پول خود جلوگیری کنید، عبارتند از:
- استفاده از کیف پولهای معتبر و شناخته شده: یکی از مؤثرترین راهها برای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال، استفاده از کیف پولهای معتبر و شناخته شده است. این کیف پولها معمولاً توسط تیمهای متخصص و حرفهای ساخته و توسعه داده میشوند. همچنین این ولتها از استانداردهای امنیتی بالایی برخوردارند. آنها به طور مداوم بهروزرسانی میشوند تا از آخرین فناوریهای امنیتی بهرهمند شوند و احتمال سرقت داراییهای کاربران به کمترین میزان ممکن برسد.
- دانلود و نصب کیف پول ارز دیجیتال از منابع معتبر: در صورتی که قصد دارید از کیف پولهای نرمافزاری یا گرم ارز دیجیتال استفاده کنید، حتماً آنها را از منابع معتبر مانند گوگل پلی و اپ استور دانلود و نصب کنید. این کار باعث خواهد شد تا با مشکل دانلود و نصب اپلیکیشنهای تقلبی کیف پول ارز دیجیتال مواجه نشوید.
- بهروزرسانی مداوم نرمافزار کیف پول: نکته دیگری که برای جلوگیری از کلاهبرداری ارز دیجیتال و هک شدن کیف پول ارز دیجیتال باید به آن توجه کرد، بهروزرسانی مداوم نرمافزار کیف پول است. همانطور که در بخشهای قبل اشاره کردیم، کیف پولهای معتبر با ارائه مداوم بهروزرسانی، اقدام به بهبود ویژگیهای متفاوت مانند ویژگیهای امنیتی میکنند. با بهروزرسانی این نرمافزارها و اپلیکیشنها از منابع معتبر میتوانید امنیت داراییهای دیجیتال خود را افزایش دهید.
- استفاده از کیف پولهای سختافزاری: کیف پولهای سختافزاری دستگاههای فیزیکی هستند که کلیدهای خصوصی شما را به صورت آفلاین ذخیره میکنند. به دلیل عدم اتصال مستقیم به اینترنت، این کیف پولها نسبت به حملات سایبری بسیار مقاومتر هستند. استفاده از این روش میتواند با افزایش امنیت ارز دیجیتال و داراییهای شما همراه باشد.
- فعالسازی احراز هویت دو مرحلهای: احراز هویت دو مرحلهای یک لایه امنیتی اضافی است که دسترسی به کیف پول شما را سختتر میکند. با فعال کردن این ویژگی در کیف پولها یا صرافیها، حتی اگر رمز عبور شما لو برود، هکرها نمیتوانند بدون کد احراز هویت دو مرحلهای (2FA) به داراییهای شما دسترسی پیدا کنند و همین امر احتمال کلاهبرداری ارز دیجیتال و سرقت آنها را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
- ذخیره مناسب کلیدهای خصوصی: باید بدانید که هر فردی که کلیدهای خصوصی یک کیف پول را در اختیار داشته باشد، میتواند به آن دسترسی پیدا کند. به همین جهت ذخیره مناسب این کلیدها اهمیت بسیاری زیادی در جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال دارد. هرگز نباید از این کلیدهای خصوص اسکرین شات گرفت، آنها را به صورت آنلاین ذخیره کرد یا در جایی گذاشت که افراد دیگر بتوانند به آنها دسترسی داشته باشند. نوشتن آنها روی یک کاغذ و نگهداری در مکان امن مانند گاوصندوق بهترین روش نگهداری و ذخیره این کلیدهاست.
- نظارت مستمر بر فعالیت کیف پول: روش دیگری که برای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال وجود دارد، نظارت مستمر بر فعالیت کیف پول است. در صورتی که تراکنش یا فعالیت غیر معمولی مشاهده کردید، بهتر است سریعاً اقدامات امنیتی مانند تغییر رمز عبور، جابهجایی داراییها به یک کیف پول امن دیگر و موارد مشابه را انجام دهید.
- استفاده از برنامههای امنیتی قدرتمند: استفاده از آنتیویروسهای معتبر، فایروالهای قدرتمند و نرمافزارهای مشابهی که توسط آنها میتوان امنیت دستگاه را افزایش داد، روش مهم دیگری است که میتوان از آن برای جلوگیری از کلاهبرداری ارز دیجیتال و هک شدن کیف پول استفاده کرد. این ابزارها میتواند با شناسایی بدافزارها و حملات سایبری، آنها را مسدود کنند و جلوی بروز مشکلات را بگیرند. نرمافزارهایی که میتوانند از راه دور به سیستم شما دسترسی داشته باشند را حذف کنید. معمولاً این نرمافزارها حاوی باگهای امنیتی بسیار زیادی هستند.
- توجه به حملات فیشینگ: همانطور که در بخش روشهای کلاهبرداری ارز دیجیتال اشاره کردیم، حملات فیشینگ یکی از رایجترین روشهایی است که سودجویان و کلاهبرداران از آن برای سرقت ارز دیجیتال استفاده میکنند. پرهیز از کلیک روی لینکهای مشکوک موجود در ایمیل، پیامها، شبکههای اجتماعی و وبسایتهای جعلی یکی از مهمترین روشهای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال است.
نکات افزایش امنیت در ارز دیجیتال
در کنار تمام مواردی که باید به آن برای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال خود توجه داشته باشید، برخی نکات دیگر وجود دارند که در افزایش امنیت ارز دیجیتال نقش دارند. توجه به این موارد میتواند از کلاهبرداری ارز دیجیتال، هک شدن و بسیاری مشکلات دیگر جلوگیری کند.
- استفاده از خدمات صرافیهای معتبر: انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال معتبر، یکی از مهمترین تصمیماتی است که هر سرمایهگذار و فعال این حوزه باید اتخاذ کند. صرافیهای معتبر، با رعایت استانداردهای امنیتی بالا و بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته، محیطی امن برای معاملات کاربران فراهم میکنند. این صرافیها معمولاً دارای سیستمهای احراز هویت قوی، کیف پولهای سرد برای ذخیره امن داراییها و مکانیزمهای امنیتی پیشرفتهای هستند که از داراییهای کاربران در برابر حملات سایبری محافظت میکنند. همچنین، صرافیهای معتبر دارای تیم پشتیبانی قوی و مجوزهای لازم برای فعالیت در این حوزه هستند که به اعتماد کاربران میافزاید. بنابراین، استفاده از صرافیهای معتبر، ریسکهای مرتبط با هک شدن، کلاهبرداری ارز دیجیتال و از دست رفتن داراییها را به حداقل میرساند.
- افزایش سطح آگاهی و اطلاعات: افزایش اطلاعات یکی از مهمترین روشهای افزایش امنیت ارز دیجیتال و کاهش احتمال سرقت ارز دیجیتال است. آشنایی با بخشهای متفاوت بازار کریپتوکارنسی، نحوه بررسی اطلاعات و صحتسنجی آنها، آشنایی با روشهای جدید کلاهبرداری و روشهای جلوگیری از هک شدن کیف پول ارز دیجیتال میتواند افزایش امنیت ارز دیجیتال شما را به همراه داشته باشد.
- استفاده از شبکههای امن اینترنت: همیشه از شبکههای اینترنتی امن استفاده کنید و از اتصال به شبکههای وایفایهای عمومی و رایگان خودداری کنید. هکرها میتوانند از این شبکهها برای سرقت اطلاعات شما استفاده کنند.
- عدم به اشتراکگذاری اطلاعات حساس: باید بدانید که هیچ کدام از مجموعههای سازنده کیف پولهای معتبر، به هیچ عنوان از شما اطلاعات حساس مانند کلیدهای خصوصی کیف پولتان را نمیخواهند. برخی از کلاهبرداران با ارسال ایمیلهای جعلی که به نظر میرسد از طرف مجموعه سازنده کیف پول ارسال شده است، سعی در به دست آوردن اطلاعات کیف پول میکنند. البته ممکن است کلاهبرداران به روشهای دیگری مانند برقراری تماس، ارسال پیام در شبکههای اجتماعی و روشهای متنوع دیگر سعی کنند شما را قانع کنند که این اطلاعات را در اختیار آنها قرار دهید. اما به هیچ عنوان نباید فرد دیگری از عبارات کلید خصوصی شما مطلع شود.استفاده از رمزهای سخت شامل حروف کوچک و بزرگ، اعداد و علائم میتواند امنیت حسابهای کاربری شما مانند حساب شما در صرافی را افزایش دهد، همچنین در زمان انجام تراکنش، آدرس گیرنده، تعداد ارز دیجیتال و شبکه آن را حداقل دو بار به دقت بررسی کنید تا ارزهای دیجیتال به صورت اشتباه ارسال نشوند.
جمعبندی
دنیای ارزهای دیجیتال اگرچه پر از فرصتهای جذاب است، اما خالی از خطر نیست. آشنایی با روشهای کلاهبرداری ارز دیجیتال، اتخاذ تدابیر امنیتی مناسب و افزایش آگاهی میتواند شما را در برابر تهدیدات این بازار محافظت کند. انتخاب کیف پول و صرافیهای معتبر، ذخیره ایمن کلیدهای خصوصی، اجتناب از اعتماد به وعدههای سود غیرمنطقی و توجه به جزئیات تراکنشها از جمله اقداماتی است که باید به آن توجه ویژه داشت. در نهایت، افزایش دانش و هوشیاری مداوم، کلید اصلی برای جلوگیری از کلاهبرداری و حفظ داراییهای دیجیتال شما خواهد بود.