مهم نیست تکنولوژی چقدر تغییر می‌کند یا چه نوع فناوری‌هایی وارد بازار می‌شوند، هکرها هک می‌کنند و کلاهبرداران کلاهبرداری! درحالی‌که ارزهای دیجیتال یک فرصت سرمایه‌گذاری جدید و هیجان‌انگیز هستند، اما در برابر کلاهبرداری مصون نیستند. به این دلیل که رمزارزها توسط بانک‌ها یا سازمان دولتی محافظت نمی‌شود؛ بنابراین کلاهبرداری ارز دیجیتال می‌توانند بدون شناسایی کلاهبرداران به‌سادگی انجام می‌شود.
بااین‌حال، کاربران باید هوشیار باشند و بتوانند با دانشی که در این حوزه به دست می‌آورند از دارایی‌های خود در برابر کلاهبرداری محافظت کنند. در این مقاله بیتمکس درباره روش‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال و راه‌های مصون ماندن از آنها صحبت می‌کنیم؛ با ما همراه باشید.
کلاهبرداری ارز دیجیتال چیست؟
کلاهبرداری ارز دیجیتال مشابه انواع دیگر اقدامات فریب‌کارانه مالی است؛ اما کلاهبرداران به‌جای پول نقد، اعتبار یا سایر معادل‌های نقدی، دارایی‌های رمزنگاری‌شده را هدف قرار می‌دهند. ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین (BTC) یا اتر (ETH) که در کیف پول‌های دیجیتالی یا فیزیکی ذخیره می‌شوند، ممکن است هدف کلاهبرداری قرار بگیرند. همچنین مجرمان فقط افراد نیستند، بلکه سایت‌ها، شرکت‌ها و پروژه‌های مختلف فعال در حوزه رمزارزها نیز می‌توانند کلاهبردار باشند.
ارزهای دیجیتال به دلایل مختلف در معرض کلاهبرداری قرار می‌گیرند. این دلایل عبارت‌اند از:
- غیرمتمرکز بودن: هیچ سازمان متمرکزی بر بازار ارزهای دیجیتال نظارت ندارد؛ بنابراین کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال قابل‌ردیابی یا گزارش نیستند.
- برگشت‌ناپذیری: فناوری بلاکچین اجازه معکوس شدن تراکنش‌های رمزارزها را نمی‌دهد. یعنی دارایی‌ها را بعد از تراکنش قفل کرده و غیرقابل‌برگشت می‌کند.
- ناشناس بودن: مجرمان می‌توانند بدون آن‌که شناسایی شوند، از طریق آدرس‌های کیف پول و نام‌های کاربری مختلف کلاهبرداری کنند.
بیشتر بخوانید: آیا نگهداری از دارایی‌های دیجیتال در صرافی کار امنی است؟
انواع کلاهبرداری ارز دیجیتال
انواع مختلفی از کلاهبرداری‌های ارزهای دیجیتال وجود دارند. هر کدام از روش‌های مجرمانه به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که به دارایی کاربران دسترسی پیدا کنند. این کلاهبرداری‌ها اغلب کاربران را فریب می‌دهند یا به کیف پول دیجیتالی آنها نفوذ می‌کنند. علیرغم وجود انواع مختلفی از کلاهبرداری‌های ارزهای دیجیتال، معمولا هر کدام را می‌توان به یکی از دو دسته اصلی زیر طبقه‌بندی کرد:
1. کلاهبرداری‌های دسترسی:
تلاش برای دسترسی به کیف پول دیجیتال یا کلیدهای خصوصی کاربران
2. کلاهبرداری‌های دست‌کاری:
تلاش برای متقاعد کردن کاربر برای انتقال مستقیم ارز دیجیتال به یک حساب
در ادامه به رایج‌ترین انواع کلاهبرداری ارز دیجیتال اشاره می‌پردازیم:
کلاهبرداری طرح پانزی
طرح پانزی یا پونزی معمولا برای جذب سرمایه‌گذاران با وعده‌هایی مانند نرخ‌های بازده بالا و کم ریسک طراحی می‌شوند. بیشتر اوقات، شرکت‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال در فرایند دریافت پول از سرمایه‌گذاران جدید و توزیع آن به سرمایه‌گذاران قبلی تمرکز دارند؛ به این بهانه که این پول، سود حاصل از یک فعالیت قانونی است. درحقیقت، پولی که از سرمایه‌گذاران جدید دریافت می‌شود به‌عنوان سود به سرمایه‌گذاران قدیمی داده خواهد شد.
این طرح مانند کلاهبرداری شرکت‌های هرمی است که در آن افراد بالادست (سرمایه‌گذاران قدیمی) سود می‌کنند و سرمایه‌گذاران تازه‌کار متضرر می‌شوند. وقتی شرکت نتواند سرمایه‌گذاران جدیدی جذب کند، پس نمی‌تواند سودی به سرمایه‌گذاران قدیمی بدهد. به‌این‌ترتیب، طرح پانزی به‌طور کامل متوقف می‌شود. در این حالت شرکت یا سایت کلاهبردار تمام دارایی سرمایه‌گذاران قدیمی و جدید را به سرقت می‌برد.
کلاهبرداری‌های دامپ و پامپ
اصطلاح دامپ و پامپ یا (پمپ و تخلیه) منحصر به بازار ارزهای دیجیتال نیست، زیرا قرن‌هاست که در حوزه مالی توسط کلاهبرداران انجام می‌شود. این طرح معمولا تحت دو مرحله از جمله ایجاد تورم مصنوعی و فروش دارایی قبل از سقوط قیمت انجام می‌شود.
برای مثال، پروژه‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال قبل از راه‌اندازی دارایی جدید، ابتدا با اخبار جعلی در شبکه‌های اجتماعی هیاهو به‌پا می‌کنند. با این کار، افراد را تشویق خواهند کرد تا دارایی خود را در پروژه جدید سرمایه‌گذاری کنند.
قیمت دارایی به شکل مصنوعی افزایش پیدا می‌کند و به این ترتیب، سرمایه‌گذاران زیادی جذب پروژه می‌شوند. هنگامی‌که فشار خرید کاهش می‌یابد، کلاهبرداران فورا انصراف می‌دهند و دارایی خود را می‌فروشند تا سود بیشتری کسب کنند. بااین‌حال، افت ناگهانی قیمت دارایی جدید سرمایه‌گذاران را غافلگیر می‌کند و در نهایت آنها سرمایه خود را از دست می‌دهند. این فعالیت متقلبانه میلیون‌ها دلار از دارایی‌های دیجیتالی را از بازار حذف کرده و ضررهای قابل‌توجهی را به نصیب سرمایه‌گذاران می‌کنند.
کلاهبرداری‌های فیشینگ
کلاهبرداری‌های فیشینگ به‌طور خاص کیف پول‌های دیجیتال و دسترسی به ارز دیجیتال کاربر را هدف قرار می‌دهند. کلاهبرداران اغلب از لینک‌های مخرب برای سرقت کلید خصوصی کاربر استفاده می‌کنند. این لینک‌ها را می‌توان از طریق ایمیل، پیامک، رسانه‌های اجتماعی یا سایر پلتفرم‌ها ارسال کرد. پس از آن‌که کاربر روی لینک کلیک کرد، از او خواسته می‌شود تا اطلاعات خود را وارد کند. به این ترتیب، سایت‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال با استفاده از اطلاعات کاربران به حساب‌های آنها دسترسی پیدا می‌کنند.
اطلاعاتی که کاربران به کلاهبرداران می‌دهند، اغلب شامل کلیدهای خصوصی هستند. کلید خصوصی برای کیف پول دیجیتال استفاده می‌شود. اگر کلاهبردار به این کلید دسترسی پیدا کند، وارد حساب کاربر می‌شود و دارایی او را به سرقت می‌برد. اگر کلید خصوصی دزدیده شود، تغییر این کلید مشکل‌ساز خواهد بود. به این خاطر که هر کلید برای یک کیف پول خاص ایجاد می‌شود؛ بنابراین، کاربر برای دریافت کلید جدید باید یک کیف پول دیگر ایجاد کند.
بیشتر بخوانید: حمله ۵۱ درصدی بلاک چین چیست و چگونه می‌توان از آن در امان ماند؟
کلاهبرداری‌های عاشقانه
اپلیکیشن‌ها و وبسایت‌های دوست‌یابی می‌توانند شرایط مساعدی برای کلاهبرداری ارز دیجیتال باشند. کلاهبرداران با احساسات کاربران بازی می‌کنند. آنها خود را به‌عنوان کسی که به رابطه بلندمدت اهمیت می‌دهد، معرفی خواهند کرد. به‌این‌ترتیب اعتماد طعمه‌های خود را جلب کرده و از آنها ارز دیجیتال مطالبه می‌کنند. به این موضوع فکر کنید که شما عاشق فردی می‌شوید و حاضرید برای عشق خود همه کار کنید؛ سپس او از شما می‌خواهد که برای رفع یک مشکل خاص به او پول بدهید.
از ۷۰ هزار کلاهبرداری عاشقانه گزارش شده در سال ۲۰۲۳، تقریبا یک چهارم آنها به این دلیل که یکی از عزیزانشان بیمار است از افراد فریب‌خورده درخواست پول کرده بودند.
این نوع کلاهبرداری‌ها برپایه اعتمادسازی ایجاد می‌شوند و هدفشان تحت تاثیر قرار دادن احساسات کاربران است.
کلاهبرداری‌های باج‌خواهی
برخی از کلاهبرداران ادعا می‌کنند که اطلاعات حساس، عکس یا انواع دیگر محتوا را از کاربران در اختیار دارند. این روش با اصطلاح باج‌گیری شناخته می‌شود. باج‌گیری می‌تواند اطلاعات کیف پول ارز دیجیتال باشد. کلاهبرداران اغلب از کاربران پول می‌خواهند تا اطلاعات آنها را منتشر نکنند. این نوع کلاهبرداری‌ها به‌عنوان روش‌های اخاذی طبقه‌بندی می‌شوند و باید فوراً مورد بررسی قرار گیرند.
کلاهبرداری ارز دیجیتال راگ پول (Rug Pull)
کلاهبرداری راگ پول به معنای کشیدن فرش زیر پای سرمایه‌گذاران است! به این معنا که دارایی کاربران را می‌گیرند و به‌یک‌باره ناپدید می‌شوند. کلاهبرداران معمولا با پیشنهاد جذاب به‌دنبال فریب سرمایه‌گذاران هستند و حتی در طول روند سرمایه‌گذاری تمامی خواسته‌های کاربران را برآورده می‌کنند. آنها با این کار اعتمادسازی ایجاد کرده و بعد از رسیدن به اهداف خود، سرمایه‌گذاران را رها می‌کنند. هرگونه دارایی که سرمایه‌گذار دریافت کرده است، جعلی یا غیرقابل فروش خواهد بود.
کلاهبرداری‌های استخدامی
کلاهبرداران ارزهای دیجیتال ممکن است خود را به‌عنوان کارفرما نشان دهند. سایت‌های کلاهبرداری ارز دیجیتال معمولا برای استخدام یکسری پست‌های جعلی منتشر می‌کنند. سپس کاربران با کلیک کردن روی این پست‌ها وارد صفحه‌ای می‌شوند که از آنها درخواست می‌کنند تا اطلاعاتشان را ارائه دهند. همچنین ممکن است این وبسایت‌ها درازای آموزش شغلی از کاربران ارز دیجیتال درخواست کنند. این روش کلاهبرداری می‌تواند برعکس نیز باشد. به این صورت کلاهبرداران برای موقعیت‌های شغلی فریلنسری درخواست می‌دهند و در مورد هویت و کشور خود دروغ می‌گویند تا به مزارع ارز دیجیتال دسترسی پیدا کنند.
کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال عرضه اولین سکه
شرکت‌های ارز دیجیتال اغلب عرضه اولیه سکه (IOC) را برای جمع‌آوری پول و آگاهی از محصول جدید خود منتشر می‌کنند. شرکت‌ها در این روش کلاهبرداری از کاربران می‌خواهند که اگر ارزهای واقعی خود مانند بیت کوین را با آنها مبادله کنند، تخفیف دریافت خواهند کرد. این تخفیف معمولا روی ارز جدید اعمال می‌شود که شرکت قول انتشار آن را در آینده داده است.
کلاهبرداران IOC تمام تلاش خود را می‌کنند تا سرمایه‌گذاران را برای انجام این تراکنش‌ها متقاعد کنند. سپس وقتی به اهداف خود رسیدند، برای همیشه ناپدید می‌شوند.
چطور گرفتار کلاهبرداران ارز دیجیتال نشویم؟
برای جلوگیری از کلاهبرداری ارز دیجیتال می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:
- از کلیدهای خصوصی خود محافظت کنید.
- کاربرانی را که نمی‌شناسید نادیده بگیرید.
- روی لینک‌های غیرمعمول کلیک نکنید.
- حساب‌های ارزی و بانکی خود را از هم جدا کنید.
- قبل از موافقت با سرمایه‌گذاری یا شراکت درباره آنها تحقیق کنید.
- HTTPS را در URL را در آدرس صرافی یا کیف پول بررسی کنید.
- سرمایه‌گذاری را با تحقیقات و بدون عجله انجام دهید.
- از وعده‌های عجیب و دهان پرکن دوری کنید.
- احساسات خود را کنار بگذاری و منطقی رفتار کنید.
بیشتر بخوانید: اسکم ارز دیجیتال چیست؟ تشخیص سایت‌های اسکم
کلام آخر
صنعت رمزارزها پر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری مختلف است. سرمایه‌گذاران به‌خوبی می‌دانند که این صنعت می‌تواند بازده سرمایه‌گذاری بالایی داشته باشند؛ اما این بازار به دلایل مختلفی از جمله عدم نظارت سازمانی و پیچیدگی همچنان تحت تاثیر حملات هکرها و کلاهبرداران قرار دارد. کلاهبرداران به‌ویژه کاربران تازه‌کار را هدف قرار می‌دهند، زیرا آنها وعده‌های دروغین را راحت‌تر می‌پذیرند.
بنابراین مهم است که کاربران در هر مرحله از سرمایه‌گذاری خود هوشیار باشند و با تحقیقات جلو بروند.
کلاهبرداری ارز دیجیتال دامنه گسترده‌ای دارد، اما همه آنها یک هدف را دنبال می‌کنند؛ وعده کسب سود بالا!
فراموش نکنید در بلاگ بیتمکس می‌توانید به مطالبی کاربردی درمورد مهم‌ترین نکات امنیتی دارایی‌های رمزارزی و معاملات ارز دیجیتال، دسترسی داشته باشید.
